MARC details
| 000 -LEADER |
|---|
| fixed length control field |
08946nam a2200613 i 4500 |
| 001 - CONTROL NUMBER |
|---|
| control field |
200466549 |
| 003 - CONTROL NUMBER IDENTIFIER |
|---|
| control field |
TR-AnTOB |
| 005 - DATE AND TIME OF LATEST TRANSACTION |
|---|
| control field |
20251216100109.0 |
| 007 - PHYSICAL DESCRIPTION FIXED FIELD--GENERAL INFORMATION |
|---|
| fixed length control field |
ta |
| 008 - FIXED-LENGTH DATA ELEMENTS--GENERAL INFORMATION |
|---|
| fixed length control field |
171111s2025 xxu e mmmm 00| 0 eng d |
| 035 ## - SYSTEM CONTROL NUMBER |
|---|
| System control number |
(TR-AnTOB)200466549 |
| 040 ## - CATALOGING SOURCE |
|---|
| Original cataloging agency |
TR-AnTOB |
| Language of cataloging |
eng |
| Description conventions |
rda |
| Transcribing agency |
TR-AnTOB |
| 041 0# - LANGUAGE CODE |
|---|
| Language code of text/sound track or separate title |
Türkçe |
| 099 ## - LOCAL FREE-TEXT CALL NUMBER (OCLC) |
|---|
| Classification number |
TEZ TOBB FBE MAK YL’25 ALT |
| 100 1# - MAIN ENTRY--PERSONAL NAME |
|---|
| Personal name |
Altuntaş, Melisa |
| Relator term |
author |
| 9 (RLIN) |
151159 |
| 245 10 - TITLE STATEMENT |
|---|
| Title |
Bir uçak kompozit yapısal bileşeninin sürdürülebilirlik odaklı tasarımı / |
| Statement of responsibility, etc. |
Melisa Altuntaş; thesis advisor Erdem Acar. |
| 246 13 - VARYING FORM OF TITLE |
|---|
| Title proper/short title |
Sustainability driven design of a recycled aircraft composite component |
| 264 #1 - PRODUCTION, PUBLICATION, DISTRIBUTION, MANUFACTURE, AND COPYRIGHT NOTICE |
|---|
| Place of production, publication, distribution, manufacture |
Ankara : |
| Name of producer, publisher, distributor, manufacturer |
TOBB ETÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, |
| Date of production, publication, distribution, manufacture, or copyright notice |
2025. |
| 300 ## - PHYSICAL DESCRIPTION |
|---|
| Extent |
xxiii, 120 pages : |
| Other physical details |
illustrations ; |
| Dimensions |
29 cm |
| 336 ## - CONTENT TYPE |
|---|
| Content type term |
text |
| Content type code |
txt |
| Source |
rdacontent |
| 337 ## - MEDIA TYPE |
|---|
| Media type term |
unmediated |
| Media type code |
n |
| Source |
rdamedia |
| 338 ## - CARRIER TYPE |
|---|
| Carrier type term |
volume |
| Carrier type code |
nc |
| Source |
rdacarrier |
| 502 ## - DISSERTATION NOTE |
|---|
| Dissertation note |
Tez (Yüksek Lisans)--TOBB ETÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Kasım 2025 |
| 520 ## - SUMMARY, ETC. |
|---|
| Summary, etc. |
Bu tez sürdürülebilir tasarım ilkeleri doğrultusunda karbon elyaf takviyeli Poly-Ether-Ketone-Ketone (PEKK/KF) matrisli kompozit malzeme rib (kaburga) yapısal uçak parçası üzerinden termoplastik kompozitlerin yeniden şekillendirilebilirlik özelliğini kullanarak çok yönlü bir araştırmayı ortaya koymayı amaçlamaktadır. Tasarım sürecine mekanik performans değerleri yanında; ekonomik, çevresel etki ve döngüsellik kriterlerini de tasarım sürecine dahil ederek bütüncül bir yaklaşım sunulmuştur. Sürdürülebilirlik odaklı yaklaşımla havacılıkta yaygın olan termoset kompozitlere karşı, termoplastik malzemeler yeniden şekillendirilebilir ve döngüsellik özelliğiyle tasarım odaklı bir alternatif olarak ortaya konmuştur. Bu kapsamda, termoplastik yapısal rib (kaburga) parçalarına çoklu termal çevrim (0.–2. çevrim) uygulanmıştır. Yapılan deneysel testlerin sonuçları çevrimlerin mekanik performans karşılaştırmalarına girdi oluştururken; Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (Life Cycle Assessment, LCA) ve Yaşam Döngüsü Maliyeti (Life Cycle Costing, LCC) değerleri yardımıyla çevresel etki ve maliyet karşılaştırmasına veri sağlamıştır. Rib (kaburga) uçak yapısal parçası, Toray Cetex TC1320 PEKK/CF bazlı, 14 katmanlı [45,0,90,-45,90,0,45]_s dizilimli malzemeden üretilmiştir. Parçalar ilk olarak tahribatsız muayene yöntemleriyle taranmıştır. Farklı çevrimlere (0.–2. çevrim) giren parçalardan alınan numunelerde basma testi (ASTM D6641/D3410) ile kiriş(chord) modülü ve basma dayanımı; diferansiyel taramalı kalorimetri (DTK) yöntemiyle kristallenme oranı; termogravimetrik analiz (TGA) yöntemiyle de ısıl bozulma ve kütle değişimi değerleri tespit edilmiştir. Elde edilen veriler tekrarlanan çevrimlerde termoplastik (TP) malzemenin değişen mekanik ve malzeme performansı değerlerine girdi oluşturmaktadır. Sürdürülebilirlik analizinde çok kriterli karar verme metotlarından Analitik Hiyerarşi Süreci (Analytic Hierarchy Process, AHP) ve İdeal Çözüme Benzerliğe Göre Tercih Sıralama Tekniği (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution, TOPSIS) yöntemleriyle kullanılmıştır. Bu çalışmada sürdürülebilirlik analizi 3 uzman katılımcı tarafından yapılan değerlendirmeye göre hesaplanmıştır. Termal işlem görmemiş laminat plaka numunesinin maksimum basma kuvveti 4660,4 N, basma dayanımı 233,5 MPa, kiriş(chord) modül 13,4 GPa bulunmuştur. Laminat plakadan 3. çevrime kiriş(chord) modül %58,9 artışla 13,4 GPa'dan 21,3 GPa'ya yükselirken, basma kuvveti %7,8 düşerek 4295,1 N ve buna paralel olarak da basma dayanımı aynı oranında düşerek 214,7 MPa bulunmuştur. Kristallik %15,52'den %20–23 bandına çıkmış; TGA başlangıç bozunma sıcaklığı 550 °C'den 350 °C'ye gerilerken toplam kütle kaybı %12,72'den %20,89'a yükselmiştir. Sürdürülebilirlik analizi değerlendirmesinde hesaplanan TOPSIS yakınlık katsayıları: TP (0. Çevrim) 0,729, termoset (TS) 0,633, TP (1. çevrim) 0,485, TP (2. çevrim) 0,364 olarak bulunmuştur. Çevrim sayısının tekrarlanmasıyla artan kristallik oranı, artan elastik modül eğilimini doğrularken; azalan ısıl kararlılık ve artan mikroyapısal hasarlardan kaynaklı etkilerin dayanımda azalmaya sebep olduğu görülmüştür. Sürdürülebilir odaklı tasarım analizinde çok kriterli karar metoduyla yapılan karşılaştırmada en iyi alternatif TP(0. çevrim) malzemesi olmuştur. Sıralamayı termoset (TS), TP (1. çevrim) ve TP (2. çevrim) malzemeleri takip etmiştir. |
|
|---|
| Summary, etc. |
The thesis gives an extensive investigation in a PEKK/CF material rib (frame) structural aircraft part based on the reshaping property of thermoplastic composites according to sustainable design principles. In addition to mechanical performance values, economic, environmental footprint, and circularity requirements were incorporated in the design process, providing an integrated design approach. From a sustainability perspective, thermoplastics have been offered as a design-driven alternative to thermoset composites commonly used in aerospace, with their reshaping and recyclability characteristics.In the present work, a few thermal cycles (0–3 cycles) were applied to thermoplastic structural rib parts. Experimental test results were used as input to compare the mechanical performances of the cycles, while LCA and LCC values were used to provide data for environmental impact and cost comparison. The rib (frame) aircraft structural component was made of Toray Cetex TC1320 PEKK/CF-based, 14-ply [45, 0, 90, –45, 90, 0, 45]s laminated composite material. The parts were subsequently examined using non-destructive testing methods. Compressive modulus and compressive strength were quantified through the compression test (ASTM D6641/D3410) on specimens of exposed parts for different cycles (0–2 cycles). The degree of crystallinity was determined using differential scanning calorimetry (DSC); and thermal degradation and mass change quantities were determined using thermogravimetric analysis (TGA). The data collected were fed into the changing mechanical and material performance values of the TP material subjected to repeated cycles. In the sustainability analysis, Analytic Hierarchy Process (AHP) and TOPSIS approaches, two of the multi-criteria decision-making methods, were used. Sustainability analysis was calculated in this study based on ratings given by three expert participants. The maximum compressive force of the thermally untreated laminate plate sample was found to be 4660.4 N, compressive strength was 233.5 MPa, and chord modulus was 13.4 GPa. From the laminate plate to the 3rd cycle, the chord modulus increased by 58.9% from 13.4 GPa to 21.3 GPa, while the compressive force decreased by 7.8% to 4295.1 N, and parallel to this, the compressive strength decreased by the same amount to 214.7 MPa. The crystallinity was increased from 15,5% to the range of 20–23%; the initial decomposition temperature of TGA was decreased from 550 °C to 350 °C, and the cumulative mass loss was raised from 12,7% to 20,8%. During assessment of sustainability analysis, the TOPSIS closeness coefficients computed were derived as follows: TP (0th Cycle) 0,729, Thermoset (TS) 0,633, TP (1st Cycle) 0,485, TP (2 nd Cycle) 0,364. The increment in the crystallinity ratio with several cycles confirmed the growing trend in elastic modulus, whereas the effects introduced due to decreasing thermal stability and increasing microstructural damages were found to result in a reduction in strength. In the multi-criteria decision-making approach for the sustainability-oriented design analysis, comparison retained based on the methodology indicated that TP (0th Cycle) was the best alternative material. Thermoset (TS), TP (1 st Cycle), and TP (2 nd Cycle) materials followed the ranking. |
| 653 ## - INDEX TERM--UNCONTROLLED |
|---|
| Uncontrolled term |
Sürdürülebilir tasarım |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Sürdürülebilirlik |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Termoplastik kompozit |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Yeniden şekillendirilebilr malzemeler |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Termoform |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Tahribatsız muayene |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Kristallik |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Eko-verimlilik |
|
|---|
| Uncontrolled term |
PEKK/KF |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Çok kriterli karar verme metodu |
|
|---|
| Uncontrolled term |
AHP |
|
|---|
| Uncontrolled term |
TOPSIS |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Sustainable design |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Sustainability |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Thermoplastic composite |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Reshapable materials |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Thermoforming |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Non-destructive inspection |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Crystallinity |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Eco-efficiency |
|
|---|
| Uncontrolled term |
PEKK/CF |
|
|---|
| Uncontrolled term |
Multi-criteria decision-making method |
|
|---|
| Uncontrolled term |
AHP |
|
|---|
| Uncontrolled term |
TOPSIS |
| 700 1# - ADDED ENTRY--PERSONAL NAME |
|---|
| Personal name |
Acar, Erdem |
| 9 (RLIN) |
73208 |
| 710 ## - ADDED ENTRY--CORPORATE NAME |
|---|
| Corporate name or jurisdiction name as entry element |
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi. |
| Subordinate unit |
Fen Bilimleri Enstitüsü |
| 9 (RLIN) |
77078 |
| 942 ## - ADDED ENTRY ELEMENTS (KOHA) |
|---|
| Koha item type |
Thesis |
| Source of classification or shelving scheme |
Other/Generic Classification Scheme |
