Güven ve beklenti endekslerinin yatırım kararları üzerindeki etkilerinin davranışsal finans perspektifinde incelenmesi / Tunahan Tayar ; thesis advisor Ramazan Aktaş.

Tez (Yüksek Lisans)--TOBB ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Temmuz 2022.

Bu çalışmada yatırımcı duyarlılığına etki eden önemli faktörler olan güven ve beklenti ile ilgili makroekonomik göstergelerin yatırım kararlarına etkisi incelenmiştir. Çalışmada gelişmiş ülke örneği olarak Amerika Birleşik Devletleri ve gelişmekte olan ülke örneği olarak ise Türkiye ele alınmıştır. Çalışmada öncelikle çoklu doğrusal regresyon modelleri ile yatırım araçlarının getiri ve değişim değerleri sonrasında da genelleştirilmiş otoregresif koşullu değişken varyans modelleri ile yatırım araçlarının oynaklıkları üzerine değerlendirmeler yapılmıştır. Bağımlı değişkenler olarak her iki ülke için borsa endeks getirileri (BİST100 ve S&P500) ile yerel para birimi cinsinden mevduat toplamı değişimleri kullanılmıştır. Bağımsız değişkenler olarak ise her iki ülke için tüketici güven endeksi, ekonomik güven endeksi ve toplam güven endeksi ile VİX Korku Endeksi analizlere dâhil edilmiştir. Veri seti, aylık sıklıkta ele alınmış olup zaman aralığı olarak 2012 Aralık – 2022 Nisan tarihlerindeki verilerden oluşmaktadır. Getiri ve değişim tahmini modelleri sonucunda, her iki ülke için de, genel olarak bağımsız değişkenlerin yatırımlara etkileri olduğu gözlemlenmiştir. Volatilite tahmini modellerinin neticesinde ise BİST100 endeksi yatırımlarında hiçbir bağımsız değişkenin etkisi bulunmazken beklenti ve güven ile ilgili değişkenlerinin diğer üç yatırım aracı üzerinde anlamlı etkilerine rastlanmıştır.

In this study, the effects of macroeconomic indicators related to confidence and expectation, which are important factors affecting investor sentiment, on investment decisions are examined. In the sample of the study, the United States of America as a developed country and Turkey as a developing country were taken. In the study, firstly, evaluations were conducted with multiple linear regression models for return and change values of investment instruments, and then generalized autoregressive conditional heteroskedasticity models were used for the evaluations of the volatility of investment instruments. As dependent variables, stock market index return values (BIST 100 and S&P500) and change in total local currency deposits were used for both countries. As independent variables, consumer confidence index, economic confidence index, total confidence index for both countries and VIX Fear Index were included in the analysis. The dataset is handled on a monthly basis and consists of the data between December 2012 and April 2022 as a time interval. As a result of the average estimation models, it has been observed that the independent variables generally have an effect on investments for both countries. As a result of the volatility estimation models, no independent variable was found to have an effect on the BIST 100 index investments, while the variables related to expectation and confidence had significant effects on the other three investment instruments.