Negatif Poisson oranına sahip kafes yapılarda geometrik parametrelerin titreşim yalıtımına etkisinin numerik ve deneysel incelenmesi /
Analysis of the effect of geomtrical parameters to vibration isolation in lattice structures with negative Poisson's ratio
Ali Merih Karademir ; thesis advisor Muhammet Görgülüarslan.
- xxv, 103 pages : illustrations ; 29 cm
Tez (Yüksek Lisans Tezi)--TOBB ETÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Nisan 2021
Kafes yapılar, çubuk, plaka veya matematiksel yüzey elemanların farklı kombinasyonlarda dizilimleri ile farklı mekanik davranışlara sahip olan yapılardır. Düşük ağırlıkta yüksek mukavemet sağlaması ve bunun yanında oldukça iyi enerji emme ve ısı yalıtım özelliklerine sahip olması, bu yapıların literatürde önemli ölçüde dikkat çekmesini sağlamıştır. Günümüzde bu yapılar havacılık, denizcilik, otomotiv ve inşaat endüstrilerinde geniş ölçüde kullanılmaktadır. Kafes yapıların, elemanların farklı dizilimleri ile, farklı şekillerde tasarlanabilir olması, bu yapıların farklı amaçlarda kullanılmasına zemin hazırlamıştır. Bunlardan birisi, bu yapıların titreşim yalıtma işlemlerinde kullanılmasıdır. Örneğin, zemine doğrudan bağlanan bir makinenin, ağırlığı ve dengesizliği sebebiyle zemine uyguladığı harmonik kuvveti azaltmak için esnek bir malzeme olarak kullanılabilir. Bu konu ile ilgili çeşitli çalışmalar yapılmış olmasına rağmen bu çalışmalarda kullanılan kafes yapılar pozitif Poisson oranına sahiptir. Farklı olarak, negatif Poisson oranına sahip olan kafes yapılar da tasarlanabilmektedir. Bu yapılar, geleneksel yapıların aksine eksenel çekme kuvvetleri altında hacmi büyüyen ve eksenel basma kuvvetleri altında hacmi azalan yapılardır. Negatif Poisson oranına sahip yapıların, geleneksel yapılara göre sahip olduğu yüksek kesme direnci, girinti direnci, burkulma direnci, kırılma dayanımı enerji ve ses emme kabiliyeti gibi avantajları, bu yapılar için tıp ve tekstil gibi alanlarda farklı potansiyel kullanım alanları oluşturmuştur. Ayrıca günümüzde, negatif Poisson oranına sahip yapıların basma ve bükülme özelliklerine yönelik çalışmalar olmasına rağmen, titreşim yalıtımına etkisini inceleyen çalışmalar henüz yapılmamıştır. Bu tez çalışmasında, bahsedilen boşluğu gidermek amacıyla, negatif Poisson oranına sahip kafes yapıların titreşim yalıtma performansı incelenmiştir. İlk olarak performansının karşılaştırılacağı pozitif Poisson oranına sahip kafes yapılar literatürden seçilmiş, ardından negatif Poisson oranına sahip yapıların bir türü olan girintili petek (öksetik) yapı kullanılarak literatürden seçilen kafes yapılar ile eş hacme sahip kafes yapılar oluşturulmuştur. Bu aşamada, kafes yapıyı oluşturmada kullanılacak geometrik parametreler de belirlenmiştir. Karşılaştırmanın ardından, belirlenen geometrik parametrelerin, yapının titreşim yalıtım performansına olan etkisini görmek amacıyla farklı parametre kombinasyonlarına sahip kafes yapılar oluşturulmuş ve sonlu elemanlar analizi ile doğal frekans, rijitlik ve maksimum gerilme değerleri hesaplanmıştır. Daha sonra, eklemeli imalat yöntemlerinden biri olan malzeme ektrüzyonu yöntemi ile üretilen numunelere darbe çekici yardımıyla titreşim testleri yapılarak analizlerden elde edilen sonuçlar doğrulanmıştır. Son olarak, titreşim yalıtımı için kullanılabilecek farklı geometrik parametrelere sahip kafes yapılar için bir tasarım uzayı oluşturulmuştur. Bu çalışmada, tasarım ve analiz adımlarında ticari sonlu elemanlar analiz programı ABAQUS kullanılmış ve tasarlanan bu yapılar ARTIBOYUT A0 3D YAZICI' da üretilmiştir. Titreşim testlerinde, yapının titreştirilmesi ve bu titreşim altındaki ivmelenmesinn ölçülmesi için sırasıyla PCB darbe çekici ve ivmeölçer; elde edilen sinyallerin verilere dönüştürülmesi için LabVIEW yazılımı kullanılmıştır. Bu raporda, tasarım, analiz, üretim ve deney aşamaları hakkında bilgiler detaylı olarak sunulmuştur. Lattice structures are structures that have different mechanical behaviors depending on different combinations of strut, plate, or mathematical surface elements. By providing high strength in low weight and having good energy absorption, they draw attention in the literature. Recently, these structures are widely used in aerospace, marine, automotive, and construction industries. The possibility of designing different lattice structures by changing the configuration of elements leads up to different usage areas. One of these areas is to use these structures for vibration isolation operations. For example, they can be used as a resilient member in order to reduce the harmonic force caused by the mass and unbalance of a machine mounted on the floor. Although there are several studies about this subject, lattice structures used in these studies have positive Poisson's ratio. Other than these conventional ones, lattice structures with negative Poisson's ratio can also be designed. These structures, unlike the conventional ones, expand under axial tensile loads and shrink under axial compressive loads. This behavior of the lattice structures with negative Poisson's ratio provides high shear, indentation, buckling, and fracture resistances and energy and sound absorption capabilities. These capabilities provide for them different potential usage areas from the medical to textile industries. Although there are studies about structures with negative Poisson ratio, these studies are about compression and bending properties of these structures and there have not been any studies about their vibration isolation properties yet. In this thesis study, in order to fill this gap, vibration isolation properties of lattice structures that have negative Poisson's ratio are investigated. First of all, for performance comparison, lattice structures with positive Poisson's ratio are chosen from the literature. Then, the re-entrant honeycomb (auxetic) lattice structures, which are one of the lattice structures that have negative Poisson's ratio, are modeled such that they have the same volume as the lattice structures chosen from the literature. The design parameters, which are used to generate lattice structures, are also defined in this step. After the performances are compared, in order to observe the effect of design parameters on vibration isolation performance, auxetic lattice structures with different parameter combinations are modeled and their natural frequency, stiffness, and maximum stress values are calculated by finite element analysis (FEA). Then, specimens are produced by the fused deposition modeling (FDM) technique which is one of the additive manufacturing techniques. Modal tests are done by using a impulse hammer to validate the results calculated by FEA. Finally, in order to use in vibration isolation operations, auxetic lattice structures with different geometric parameter values and vibration isolation properties are modeled and a design space is generated. In this study, ABAQUS software is used for the design and FEA steps. Then, the modeled structures are produced by using ARTIBOYUT A0 3D Printer. In the modal tests, a PCB impulse hammer is used to excite the specimen. A PCB accelerometer is used to measure the acceleration under vibration. To convert the signals into the data, LabVIEW software is used. In this thesis, the design, analysis, production and experiment steps are explained in detail.
Titreşim yalıtımı Kafes yapılar Negatif poisson oranı Sonlu elemanlar analizi Doğal frekans Eklemeli imalat Vibration isolation Lattice structures Negative poisson's ratio Finite element analysis Natural frequency Additive manufacturing