Çağdaş mimarlıkta bağlamın yeniden kavramsallaştırılması üzerine eleştirel bakış / Gülşah Güleç ; thesis advisor Zeynep Uludağ.

Tez (Yüksek Lisans)--Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü 2011

Tez, geçmiş ve güncel mimarlık kuramları üzerinden bağlamın kavramsallaştırılmasını ve bağlamsalcılığın çağın özgün söylemi haline gelmesini tartışmaktadır. Bağlama ilişkin kavramlar ve tasarım yöntemlerinin değerlendirilmesi ve belgelenmesi için öncelikle çağdaş mimarlığa bakmak gerekir. Bu kapsamda bağlamın mimari kuram ve pratikteki işlerliği, kavrama dair farklı söylem, öneri ve uygulamalar üzerinden araştırılmıştır.Geç 1970lere dek `fiziksel' ve `kültürel' olmak üzere iki temel alanda değerlendirilen bağlam tartışmaları, genellikle biçimsel ve tarihsel bir söylem ile geliştirilmiştir. Bu dönemden sonra bağlamın farklı bir yolla ele alınmasını öngören yenilik arayışları başlamıştır. Yeni bağlamsalcılık, `fiziksel' ve `kültürel' bakış çerçevesindeki bağlam tartışmalarından hareketle kendi mimarlık dilini oluşturmuştur. Bu dil, `üçüncü türden' bir bakış olarak çağdaş-bağlamsal söylemi ortaya koyar. Tez çalışmasında bu söylem, Zaha Hadid, Steven Holl, Bernard Tschumi, Rem Koolhaas, Peter Eisenman, Jacques Herzog, Pierre de Meuron, Peter Zumthor gibi güncel mimarlarla örneklendirilmiştir. Bu mimarların getirdiği yeni bakış ile genellikle biçimsel açıdan sınırlayıcı, tarihsel açıdan analojik bir mimarlığa işaret etmiş olan bağlamsalcılıkta mimarlık ve yer arasındaki ilişki yeniden tartışmaya açılmıştır.Tezde çağdaş-bağlamsal söylem, bağlamsalcılığı süreklilik, yenilik, gerçeklik ve olay gibi ortak bir kavram grubu ile ele alan Koolhaas, Eisenman, Herzog&de Meuron ve Zumthor aracılığıyla tartışılmaktadır. Bu mimarlar, iç-dış-peyzaj-yerleşme sınırlarını farklı dönemlere ve disiplinlere ait kavram, araç, yöntem ve imgeler aracılığıyla tanımlayarak bağlamı yeniden kurmuş ve anlamlandırmışlardır. Küresel mimarlığın ürünü olan çalışmaları, geleneksel ve yenilikçi bağlamsalcılığın farkını ortaya koymuş, bağlamı bölgesel ve arkaik değil evrensel ve güncel değerler ile ele alarak bugünün mimarlığını yeniden şekillendirmiştir.

The thesis discusses the conceptualization of context and becoming of contextualism an original discourse of era via past and current architectural theories. For the evaluation and documentation of the contextual concepts and design methods at first it is necessary to look at the contemporary architecture. In this content the operation of the context in architectural theory and practice is searched via different discourses, suggestions and applications.Until late 1970s context debates evaluated in `physical? and `cultural? areas were generally developed with a formal and historical discourse. After this period searches on newness, that foresee a different context discuss, were initiated. New contextualism constitutes its own architectural language through the discusses within the framework of `physical? and `cultural? view. This language displays contemporary-contextual discourse as a `third view?. This discourse in the thesis is illustrated via contemporary architects like Zaha Hadid, Steven Holl, Bernard Tschumi, Rem Koolhaas, Peter Eisenman, Jacques Herzog, Pierre de Meuron, Peter Zumthor. With their new approaches contextualism which is generally defined with a limited formalism and a historical analogy is re-discussed in terms of architecture and space relationship.In the thesis contemporary-contextual discourse is discussed through Koolhaas, Eisenman, Herzog&de Meuron and Zumthor who display contextualism with a shared concept group like continuity, newness, reality and event. These architects re-established and re-defined context by determining borders of inside-outside-landscape-settlement that are discussed before with concepts, instruments, methods and images belonging to different periods and disciplines. Their works as the products of the global architecture display the difference between conventional and innovative contextualism and they re-shape today?s architecture by introducing context with universal and current values instead of regional and archaic ones.