NATO'nun yük paylaşımında hegemon politikaları ve dış tehdidin rolü : Ukrayna savaşı örneği / Tolunay Doğru ; thesis advisor Serdar Sayan.

Tez (Yüksek Lisans)--TOBB ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Nisan 2025.

Devletlerin yer aldığı diğer uluslararası kuruluşların birçoğuna benzer biçimde, NATO'ya üye olmanın da bazı faydaları ve maliyetleri bulunmaktadır. Bu üyeliğin sağladığı faydalar genellikle eşit biçimde bölüşülürken maliyetler ise daima aynı oranda üstlenilmemekte ve bu durum yük paylaşımı sorununa yol açmaktadır. Bu tez, söz konusu yük paylaşımını savunma harcamaları üzerinden ele almakta ve bunların farklılaşmasının altında yatan nedenleri araştırmaktadır. Tezde vaka çalışması ve süreç takibi yöntemlerinden faydalanılarak yaklaşık on yıldır devam eden Ukrayna Savaşı sürecine odaklanılmıştır. Hegemonik istikrar ve dış tehdit teorilerine dayanarak saldırgan niyetler (Rusya), hegemonun (ABD) stratejisi ve hegemonun boyutu olmak üzere üç bağımsız değişkenin yük paylaşımına etkisi analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda; öncelikle bu iki teorinin birlikte kullanılmasının muhtemel faydaları ortaya konmuştur. Buna ek olarak yük paylaşımında; Obama döneminde hegemon politikaları ve dış tehdidin birbirini dengeleyerek birlikte etkili olduğu, öte yandan Trump döneminde hegemon baskılarının ve Biden döneminde ise artan Rus saldırganlığının temel belirleyici olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dahası, Biden döneminde ABD dışındaki NATO üyelerinin savunma harcamalarında yaşanan artışın diğer dönemlerin ötesine ulaşması, dış tehdidin yük paylaşımında hegemon baskılarından daha etkili olduğunun göstergesi olmuştur.

Similar to many other international organizations in which states are a part of, being a member of NATO also has some benefits and costs. While the benefits of this membership are generally shared equally, the costs are not always borne at the same rate, which leads to the problem of burden sharing. This thesis examines this burden sharing through defense expenditures and investigates the underlying reasons for their differences. The thesis focuses on the Ukraine - Russia War process, which has been going on for about ten years, by using case study and process tracing methods. Based on the hegemonic stability and external threat theories, the effects of three independent variables, namely aggressive intentions (Russia), the strategy of the hegemon (USA) and the size of the hegemon, on burden sharing were tested. As a result of the analysis, first of all, the possible benefits of using these two theories together were revealed. In addition, it was concluded that in burden sharing; hegemonic policies and external threats were effective together by balancing each other during the Obama period, while hegemonic pressures during the Trump period and increasing Russian aggression during the Biden period were the main determinants. Moreover, the increase in defense spending of NATO members (excluding the US) during the Biden administiration, which exceeded previous periods, has been an indication that external threats are more effective than hegemonic pressures in burden sharing.