ABD kongresinde Türkiye tartışmalarının savunma sanayi transferine etkisi : 2001-2022 / Öznur Albayrak; thesis advisor Haldun Yalçınkaya.

Tez (Yüksek Lisans)--TOBB ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Ağustos 2023.

Savunma sanayi, devletlerin egemenliğini sürdürmesi ve milli güvenliğin sağlanmasında askeri gücün tamamlayıcısıdır. Bu durum savunma sanayi yönetimini devletlerin savunma stratejisinin ve dış politikasının önemli bir unsuru haline getirmektedir. ABD politik sisteminde yetkilendirme ve bütçe yasalarını oluşturmada yetkili Kongre, savunma politikaları ve savunma sanayi yönetimi kararlarının belirlenmesinde öncelikli etkiye sahiptir. Türkiye'nin ana tedarikçisi ABD ile yaşadığı savunma sanayi tedariki problemlerinin saptanması bu tez çalışmasının başlangıç noktasını oluşturmaktadır. 2001-2022 dönemi ABD Kongresinde Türkiye aleyhine konuların içeriği, çeşitliliği ve miktarının tespit edilmesini sağlamak için Kongredeki Türkiye aleyhine söylem ve yasa önerilerinin taranması ile bir veri seti oluşturulmuştur. Böylece ABD yasama organında Türkiye aleyhine konuların çeşitliliği ve miktarı arttıkça, ABD Başkanı ve yürütme organının görüşü fark etmeksizin, Türkiye'ye savunma sanayi transferine ilişkin konularda olumsuz karar verildiği ortaya konmuştur. Elde edilen bulgular neticesinde gerçekleşen çeşitli olaylar ve krizler nedeni ile Türkiye karşıtlığının en çok olduğu 2019 yılının bir yığılma dönemi niteliği gösterdiği tespit edilmiş, bu dönemde Türkiye'ye savunma sanayi transferinde aleyhte kararlar alınmasının görece kolaylaştığı gözlemlenmiştir.

The defense industry plays a crucial role in maintaining state sovereignty and national security, making it a vital component of a country's defense strategy and foreign policy. Within the United States' political system, the Congress is authorized to enact authorization and appropriation laws, holding significant influence over defense policies and industry management. This thesis focuses on examining the defense industry supply issues between Turkey and its main supplier, the US. Specifically, this thesis aims to analyze the impact of Congress discussions about Turkey on defense industry transfers. A comprehensive data set was created by analyzing congressional discourse and legislative proposals related to Turkey from 2001 to 2022 to ascertain the content, variety, and quantity of issues against Turkey. Thus, it has been revealed that as the variety and quantity of anti-Turkey issues increased in the U.S. legislative body, negative decisions regarding defense industry transfers to Turkey were made irrespective of the views of the U.S. President and the executive branch. Based on the findings, it has been determined that the year 2019, marked by various events and crises, marked the zenith of anti-Turkey sentiments, and during this period, it was observed that decisions against defense industry transfers to Turkey were relatively easier to make.