Tez (Yüksek Lisans)--TOBB ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Ağustos 2023.

Hayatın her alanında enerji verimliliği gözetilirken, temiz enerji olarak adlandıran doğal ışık kaynaklarının iç mekân tasarımında kullanımı asgari düzeyde tutulmaktadır. Bu nedenle gün ve güneş ışığının aktif olduğu süre boyunca doğal aydınlatmayı etkin bir biçimde iç mekân tasarımına dahil etmek doğru bir yaklaşım olacaktır. İç mekânda çeşitli tasarım kararları ile gün/güneş ışığından üst düzeyde fayda sağlanırken, o mekânda yapay aydınlatma enerjisinin tüketimine yönelik maliyetlerde bir düşüş yaşanmasına olanak sağlanacaktır. Bu bağlamda tez kapsamında araştırma alanı olarak eğitim yapılarına odaklanılmıştır. Çalışma alanını daha özele indirgemek adına gün içerisinde kullanım yoğunluğu oldukça fazla olan tasarım stüdyoları özelinde bir analiz gerçekleştirilmiştir. Tasarım stüdyoları, üniversitelerin içmimarlık ve çevre tasarımı, mimarlık, görsel iletişim ve endüstri ürünleri tasarımı bölümleri tarafından haftanın her günü ve her saati yoğunlukla kullanılan mekânlar olarak tanımlanabilir. Üniversite içerisinde bulunan diğer dersliklere göre daha yoğun kullanım sürelerine sahiptir. Bu bağlamda yapılan literatür taraması sonrası ortaya konan tasarım kriterleri kapsamında çalışma alanı analiz edilmiş ve iç mekânların azami düzeyde doğal ışık alımının sağlanması yönünde tasarımın önemi ortaya konmuştur. Araştırma kapsamında birinci bölümde, konunun önemi, amacı – kapsamı, yöntemi ve kurgusu aktarılmıştır. İkinci bölümde, tezin temelini oluşturan doğal aydınlatma kapsamında gün ışığı, güneş ışığı ve yansıyan ışık tasarım kararları ve kriterleri detaylı bir literatür taraması ile ortaya konmuştur. Üçüncü bölümde ise araştırma alanının fiziksel ve fonksiyonel özelliklerini daha iyi anlamak adına tasarım stüdyoları tariflenmiştir. Dördüncü bölümde, araştırma alanı olarak seçilen TOBB ETÜ tasarım stüdyoları gün /güneş ışığı tasarım kriterleri kapsamında incelenerek simülasyon programları ile analiz edilmiştir. Beşinci ve son bölümde elde edilen verilerin sonuçları ve bu sonuçlara göre öneriler ortaya konmuştur.

In contemporary times, with a growing emphasis on energy efficiency across various domains of life, the utilization of natural light sources, often referred to as clean energy, remains limited in indoor design. Therefore, a judicious approach involves actively integrating natural lighting during daylight and sunlight to effectively enhance indoor spaces. This integration not only maximizes the benefits of daylight/sunlight but also mitigates the consumption costs associated with artificial lighting. Consequently, this research focuses on educational structures, with a specific analysis of design studios, known for their frequent occupancy throughout the day. Design studios represent highly utilized spaces within university departments, including Interior Design, Architecture, Visual Communication, and Industrial Product Design. This research critically examines the significance of natural light, encompassing daylight, sunlight, and reflected light, as foundational elements of indoor design, followed by an extensive literature review of design decisions and criteria related to these aspects. A detailed description of the physical and functional attributes of design studios helps to contextualize the research area. In the first section of the research, the significance, purpose, scope, methodology, and structure of the topic are presented. The second section comprehensively examines daylight, sunlight, and reflected light design decisions and criteria based on the fundamental concept of natural light, forming the basis of the thesis. The third section describes design studios to better understand the physical and functional characteristics of the research area. In the fourth section, the chosen research area, TOBB ETÜ design studios, is analyzed in terms of daylight/sunlight design criteria and evaluated using simulation programs. The fifth and final section presents the results of the obtained data and provides recommendations based on these findings.