BİRİNCİ BÖLÜM
MÜCBİR SEBEP- İMKANSIZLIK

§ 1. MÜCBİR SEBEP OLARAK PANDEMİ
I.Genel Olarak Pandemi
II. Mücbir Sebep Olarak Pandemi
III. Sözleşmelerde Yer Alan Mücbir Sebep Kayıtları
IV. Viyana Satım Sözleşmesi (CISG) Uyarınca Mücbir Sebep

§ 2. SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ, SÖZLEŞME RİSKİ, SÖZLEŞMEYE BAĞLILIK ve SINIRLARI
I. Sözleşme Özgürlüğü - Sözleşmeye Bağlılık
II. Sözleşme Riski
III. Atipik Riskler
§ 3. PANDEMİNİN BORCUN İFASINI İMKANSIZ KILMASI
I. İmkansızlık Kavramı
II. Mantıki (Maddi) - Fiili - Hukuki İmkansızlık ve Pandemi
A. Mantıki (Maddi) İmkansızlık - Fiili İmkansızlık
B. Hukuki İmkansızlık

III. Başlangıçtaki İmkansızlık - Sonraki İmkansızlık ve Pandemi
IV. Objektif İmkansızlık - Sübjektif İmkansızlık ve Pandemi
C. Objektif İmkansızlık
D. Sübjektif İmkansızlık
V. Ekonomik İmkansızlık
VI. Tam İmkansızlık - Kısmi İmkansızlık
VII. Sürekli İmkansızlık - Geçici İmkansızlık ve Pandemi
VIII. Borçlunun Sorumlu Olmadığı Sonraki İmkansızlığın Hukuki Sonuçları

§ 4. GEÇİCİ İMKANSIZLIK VE PANDEMİ
I.Temerrüt Hükümlerinin Uygulanmasını Savunan Görüş
II. Geçici İmkansızlığın Sürekli İmkansızlığa Dönüşmesi
III. Borcun İfasının Geçici İmkansızlığın Sona Erdiği Zamana Ertelenmesi ve Alacaklıya Sözleşmeden Dönme Olanağının Tanınması

§ 5. PANDEMİ SEBEBİYLE İFA EDİLEMEYEN BORCA KARŞI DİĞER TARAFIN SAVUNMA OLANAKLARI: ÖDEMEZLİK DEF’İ VE ACİZ DEF’İ
I. Ödemezlik Def’i
A. Yasal Düzenleme ve Koşulları
B. Ödemezlik Def’inin Hukuki Sonuçları
C. Alman Hukukunda Ödemezlik Def’i Kurumunun Genişletilerek Borçların Ertelenmesi
II. Aciz Def’i (İfa Güçsüzlüğü)

İKİNCİ BÖLÜM UYARLAMA
§ 6. PANDEMİ SEBEBİYLE SÖZLEŞMELERİN UYARLANMASI
I. COVID-19 ve Uyarlama
II. Genel Olarak Sözleşmenin Değişen Koşullara Uyarlanması
A. Uyarlamanın Hukuki Temeli
B. Uyarlamanın Türleri
1. Aşırı İfa Güçlüğü
2. Edimler Arası Dengenin Bozulması
3. Kullanım Amacının Boşa Çıkması
C. TBK m.138 Uyarınca Sözleşmeye Müdahalenin Şartları ve COVID-19
1. Borcun İfasının Mümkün Olması
2. İşlem Temeli Olan Mevcut Olgularda Değişiklik
a. İşlem Temeli
b. Mevcut Olgularda Değişiklik (Durum Değişikliği)
aa. Mevcut Olgulardaki Değişikliğin Olağanüstü Bir Durumdan Kaynaklanması
bb. Mevcut Olgulardaki Değişikliğin Öngörülmeyen Bir Durumdan Kaynaklanması
İçindekiler cc. İfa Güçlüğüne Yol Açan Durum Değişikliğinin Uyarlama İsteyen Taraftan Kaynaklanmamış Olması
X
3. Mevcut Olgularda Değişikliğin Esaslı (Önemli) Olması
4. Katlanılmazlık: Mevcut Olgulardaki Değişikliğin, Borçludan İfanın İstenmesi Dürüstlük Kurallarına Aykırılık Oluşturacak Derecede Borçlu Aleyhine Olması
a. Genel Olarak
b. Kanunda ve Sözleşmede Belirlenen Riskin Dağılımı İçerisinde Bulunmamak
aa. Sözleşmede Yer Alan Risk Dağılımı
bb. Kanunda Yer Alan Risk Dağılımı
aaa. Satış Sözleşmesi
bbb. Eser Sözleşmesi
ccc. Hizmet Sözleşmesi
ddd. Kira Sözleşmesi
eee. Ödünç Sözleşmesi
cc. Risk Dağılımına Göre Üstlenilen Risklerin Katlanılamayacak Derecede Artması
aaa. COVID-19’dan Korunmak İçin Devlet Tarafından Alınan Önlemler Sebebiyle Risk Dağılımının Katlanılmaz Derecede Aşılması
bbb. Korona Krizi Sebebiyle Ekonomik Olarak Darda Kalanlar Açısından Risk Dağılımının Aşılması
5. Borçlunun Borcunu Henüz İfa Etmemiş Olması veya İfanın Aşırı Ölçüde Güçleşmesinden Doğan Haklarını Saklı Tutarak İfa Etmiş Olması
D. TBK m. 138 Uyarınca Sözleşmeye Müdahalenin Sonuçları
1. Sözleşmenin Uyarlanması
2. Sözleşmenin Sona Erdirilmesi
İçindekiler XI
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM PANDEMİNİN BAZI SÖZLEŞMELERİN İFASINA ETKİSİ
§ 7. PANDEMİNİN İŞYERİ KİRA SÖZLEŞMELERİNE ETKİSİ
Giriş
I. Genel Olarak Kira Sözleşmesi
II. COVID-19’un Meydana Getirdiği Olumsuz Etkilerden Korunmak İçin Yapılan Özel Düzenlemeler
A. Türk Hukukundaki Özel Düzenlemeler
B. Alman Hukukundaki Özel Düzenlemeler
III. Ayıptan Sorumluluk
A. Genel Olarak
B. Kiralananda Yürütülen Faaliyetlerin Yasal veya İdari Önlemlerle Yasaklanması veya Kısıtlanmasının Ayıp Teşkil Edip Etmeyeceği Sorunu
IV. Kira Sözleşmelerinde Sonraki İmkansızlık
A. Genel Olarak
B. Kiralananda Yürütülen Faaliyetlerin Yasal veya İdari Önlemlerle Yasaklanması veya Kısıtlanmasının İmkansızlık Teşkil Edip Etmeyeceği Sorunu
V. Kira Sözleşmesinin Uyarlanması (Aşırı İfa Güçlüğü)
A. Kira Sözleşmelerinin Uyarlamasının Şartları
B. İşyeri Kira Sözleşmelerinin Uyarlanmasında Risklerin Katlanılmayacak Ölçüde Aşılması
1. COVID-19’dan Korunma İçin Devlet Tarafından Alınan Önlemler Sebebiyle İşyerleri Kapatılan veya Önemli Ölçüde Sınırlanan İşyeri Kira Sözleşmeleri Açısından
2. AVM’lerde Kiraya Verenlerin Kendi İstekleri ile Kapattıkları İşyerlerindeki Kira Sözleşmeleri Açısından
3. İşyerleri Kapatılmayan Ancak Pandemi Sebebiyle İşlem Hacmi Düşen İşyeri Kira Sözleşmeleri Açısından
C. Uyarlamanın Sonuçları
VI. Uyarlama ile Kira Sözleşmesinin Önemli Sebeple Feshi Arasındaki İlişki
XII
İçindekiler
§ 8. PANDEMİNİN ESER SÖZLEŞMELERİNİN İFASINA ETKİSİ VE İDARENİN TARAF OLDUĞU İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNDE DURUM
I. Konunun Kapsamı
II. Genel Olarak Eser Sözleşmesi
A. Hukuki Niteliği
B. Eser Sözleşmesinin Kapsamı
III. Pandeminin Eser Sözleşmelerine Etkileri
A. Sözleşmenin İfasını Etkileyebilecek Olası Sorunlar
B. Tarafların Başvurabileceği Hukuki İmkanlar
1. Eserin Tesliminin İmkansızlaşması Durumunda
a. Genel Olarak
b. Yüklenicinin Ölümü veya Yeteneğini Kaybetmesi (TBK m. 486)
c. İş Sahibi ile İlgili Beklenmedik Olaydan Dolayı Teslimin İmkansızlaşması (TBK m. 485)
2. Geçici İmkansızlık Sebebiyle Eserin Zamanında Teslim Edilememesi Durumunda
3. Aşırı İfa Güçlüğü Durumunda
4. İş Sahibinin Başvurabileceği Özel İmkanlar
a. Yaklaşık Bedelin Aşırı Ölçüde Aşılması
b. Tam Tazminatla Fesih
IV. Pandeminin İdarenin Taraf Olduğu İnşaat Sözleşmelerine Etkileri
A. Genel Olarak İnşaat Sözleşmesi
B. İdarenin Taraf Olduğu İnşaat Sözleşmelerinde Başvurulabilecek Hukuki İmkanlar
1. İdarenin Taraf Olduğu İnşaat Sözleşmeleri Hakkında Genel Açıklamalar
2. Pandemi Sebebiyle Başvurulabilecek Hukuki İmkanlar
§ 9. PANDEMİNİN PAKET TUR SÖZLEŞMELERİNE ETKİSİ
I. Genel Olarak Paket Tur Sözleşmesi
II. Paket Tur Sözleşmesinin İfa Edilmemesine (Hiç veya Gereği Gibi İfa Etmeme) İlişkin Özel Düzenlemeler
İçindekiler
XIII XIV
İçindekiler A. Paket Tur Baş lamadan Önce Sözleşmede Esaslı Değişiklik Yapılması veya Turun İptali
B. Paket Tur Sözleşmesinin Gereği Gibi İfa Edilmemesi
III. Pandeminin Paket Tur Sözleşmesine Etkisi
A. Paket Tur Sözleşmesinin İmkansızlığı
1. İmkânsızlık Halinde Katılımcının Hakları
a. Tur Başlamadan Dönme Hakkı
b. Tur Sözleşmesinde Esaslı Değişiklik Yapılması veya Sözleşmenin İptali Halinde Dönme Hakkı
2. İmkansızlık Halinde Tur Düzenleyicinin Hakları
a. Sözleşmeden Dönme Hakkı
b. Sözleşmeyi İptal Hakkı
B. Sözleşmenin Gereği Gibi İfa Edilmemesi Nedeni Olarak COVID-19 Pandemisi
IV. Paket Tur Yönetmeliğine COVID-19 Nedeniyle Eklenen Geçici 1. Madde
§ 10. PANDEMİNİN İŞ SÖZLEŞMELERİNE ETKİSİ
I. Giriş
II. Zorlayıcı Neden Kavramı ve COVID-19 Pandemisinin Zorlayıcı Neden Sayılıp Sayılamayacağı
III. Gerekçesine Göre İşyerinin Kısmen veya Tamamen Tatil Edilmesinin Hukuki Açıdan Nitelendirilmesi
IV. İşyerinin Kısmen veya Tamamen Tatil Edilmesi Sonucu Yararlanılabilecek Hukuki Olanaklar
A. Kısa Çalışma
1. Kısa Çalışmanın Koşulları
2. Kısa Çalışma Ödeneği
3. Kısa Çalışma Ödeneğince Karşılanmayan Gelir Kaybının İşverence Telafi Edilip Edilemeyeceği
B. Ücretsiz İzin
1. Ücretsiz İznin Uygulanma Usulü
2. Nakdi Ücret Desteği
C. Yıllık Ücretli İzin
1. İşverenin Tek Taraflı Olarak İşçileri Yıllık İzne Çıkarıp Çıkaramayacağı
2. İşverenin Pandemi Döneminde İşçileri Toplu Olarak Yıllık İzne Çıkarıp Çıkaramayacağı
3. Sokağa Çıkma Yasağı Dönemlerinde İşçilere Yıllık Ücretli İzin Kullandırılıp Kullandırılamayacağı
4. Avans İzin Verilip Verilemeyeceği
D. Telafi Çalışması
E. İşçi Ücretlerinde İndirime Gidilmesi ve İş Sözleşmesinin Uyarlanması
V. İşçilerin Kısa Süreli Devamsızlığı ve Ücrete Hak Kazanma Durumu
A. Türk Borçlar Kanununun Getirdiği Düzenleme
B. Türk Borçlar Kanunu m. 409’un COVID-19 Pandemisi Nedeniyle İş Görme Edimini Yerine Getiremeyen İşçiler Açısından Uygulanabilirliği
VI. İşçinin Çalışmaktan Kaçınma Hakkı
VII.İş Sözleşmesinin Sona Ermesi
A. İşveren Tarafından İş Sözleşmesinin Sona Erdirilmesi
1. COVID-19 Pandemisine Özgü Fesih Yasağı
2. Fesih Yasağının İstisnaları ve Uygulanmayacağı Haller
3. Fesih Yasağının İhlali Sonucu Uygulanacak Yaptırım
B. İşçiler Tarafından İş Sözleşmesinin Sona Erdirilmesi
KAYNAKÇA