Tez (Yüksek Lisans)--TOBB ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Haziran 2019.

Modern Türk lehçeleri içinde, İlk Türkçe döneminden itibaren ayrılmış
olmasının yanı sıra dinleri ve kültürleri açısından da Türk dünyasına en uzak
mesafede bulunan Çuvaşlar, dillerinde İlk Türkçenin arkaik özelliklerini bir hayli
koruması ve kültürel anlamda farklı özellikler barındırması dolayısıyla birçok bilim
insanının dikkatini çekmiştir. Çuvaşça üzerine fonetik, morfolojik ve söz varlığı
açısından muhtelif bilimsel çalışmalar yapılmış olmasına rağmen söz dizimi üzerine
yapılan çalışmalar yok denilecek kadar azdır. Bu boşluğu kısmen de olsa
doldurabilmek amacıyla bu çalışmada, Çuvaşçanın kelime grupları eş zamanlı olarak
incelenmiş ve Türkiye Türkçesinin kelime gruplarıyla karşılaştırılarak benzer ve
farklı yönleri ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bu tez, "Ön söz" den sonra 5 ana
bölümden oluşmaktadır. Tezin Giriş kısmında, Çuvaşlar hakkında genel bilgi
verilmiş ve Çuvaşçanın Türklük bilimi ve Türkoloji dünyası için ne denli önemli
olduğu vurgulanmaya çalışılmış, ardından Çuvaşçanın söz dizimi üzerine Türkiye’de
ve Türkiye dışında yapılmış literatür çalışmaları taranıp zikredilmiştir. İkinci
bölümde, Boris Çındıkov’un Tuhsa Kayiççen "Ayrılmadan Önce" adlı hikâye
kitabından seçtiğimiz hikâyelerin transkripsiyonu yapılmış, üçüncü bölümde metnin
Türkiye Türkçesine aktarımı sağlanmıştır. Dördüncü bölümde ise seçtiğimiz metinler
üzerinden Çuvaşçanın kelime grupları incelenmiş ve Türkiye Türkçesiyle
karşılaştırılarak benzer ve muhtelif özellikleri gösterilmeye çalışılmıştır. Beşinci
bölüm olan "sonuç" kısmında da diller arasında ne kadar mesafe olursa olsun, ne
kadar farklı milletlerle kültürel alışverişlerde bulunulursa bulunsun söz dizimi
genetiğinin değişmediği, morfoloji, fonetik gibi diğer inceleme alanlarına oranla
daha dayanıklı olduğu ve söz diziminin dilin iskeleti olduğu açıklanmıştır.

In modern Turkish dialects, Chuvash, which was separated from the Pre-
Turkish diacletcs and was at its most distant from the Turkish world in terms of its
religions and cultures, attracted the attention of many scientists in terms of carrying
the archaic characteristics of the Pre-Turkish. Although various scientific studies
have been made on Chuvash in terms of phonetics, morphology and vocabulary,
studies on syntax are almost negligible. This gap partly by examining simultaneously
the word Chuvash the group in order to fill if we try to present by comparing the
Turkish and Turkey. This thesis composed of five main parts following prologue. In
the introduction part of the thesis, general information about the Chuvash and has
tried to emphasize how important it is for Turcology world, then on the syntax
Chuvash made in Turkey and outside Turkey it is scanned literature is mentioned. In
the second part, a transcript of the stories we selected from Boris Çındıkov's Tuhsa
Kayiççen story book was made. Transfer to Turkish Turkey are provided in the third
part of the text. In the fourth part, we examined Chuvash the text set out groups of
words and Turkey have attempted to show various features in comparison to the
same direction and Turkish. İn the fifth section, the result, it is determined that no
matter how much distance between languages, no matter how much different
nationality cultural exchanges, syntax genetics has not changed and resistant than
morphology and phonetics just as a other study areas. And the syntax is the skeleton
of the language once again proved.