000 05824nam a2200421 i 4500
001 200466311
003 TR-AnTOB
005 20251119143835.0
007 ta
008 171111s2025 xxu e mmmm 00| 0 eng d
035 _a(TR-AnTOB)200466311
040 _aTR-AnTOB
_beng
_erda
_cTR-AnTOB
041 0 _atur
099 _aTEZ TOBB FBE BMM YL’25 ŞAH
100 1 _aŞahin, Bora Mert
_eauthor
_9150762
245 1 0 _aSarkopeni̇ hastalığının nöro bi̇li̇şsel beli̇rteçleri̇ni̇n işlevsel yakın kızılaltı spektroskopi̇si̇ ve yapay zeka yaklaşımları kullanılarak beli̇rlenmesi̇ /
_cBora Mert Şahin; thesis advisor Aykut Eken.
246 1 3 _aIdentification of neuro cognitive markers of sarcopenia disease using functional near infrared spectroscopy and artificial ıntelligence approaches
264 1 _aAnkara :
_bTOBB ETÜ Fen Bilimleri Enstitüsü,
_c2025.
300 _axiii, 68 pages :
_billustrations ;
_c29 cm
336 _atext
_btxt
_2rdacontent
337 _aunmediated
_bn
_2rdamedia
338 _avolume
_bnc
_2rdacarrier
502 _aTez (Yüksek Lisans)--TOBB ETÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Ağustos 2025
520 _aYaşlanma ile birlikte kas kütlesi, kuvvet ve fonksiyonlarında görülen azalma olarak tanımlanan sarkopeni, yaşam kalitesini ciddi oranda etkileyen önemli bir hastalıktır. Yakın zamanda yapılan çalışmalar, sarkopeninin yalnızca fiziksel kayıplarla sınırlı kalmayıp, nörolojik fonksiyonları da olumsuz yönde etkileyebileceğini öne sürmüştür. Bu tez çalışmasında, sarkopeninin motor ve bilişsel görevler sırasındaki kortikal hemodinamik etkileri ve bu etkilerin klinik ölçümlerle ilişkisi fonksiyonel yakın kızılaltı spektroskopisi (fNIRS) ile incelenmiştir. Ek olarak, fNIRS verilerinden elde edilen fonksiyonel bağlantısallık özniteliklerinin, makine öğrenmesi modelleri aracılığıyla, sarkopenik bireyleri sağlıklı bireylerden ayırt etmedeki başarımı değerlendirilmiştir. Çalışmaya toplamda 68 kişi (38 sağlıklı, 30 sarkopenik) katılmıştır. Katılımcılara kavrama kuvveti, N-Geri ve Oddball deneyleri uygulanarak fNIRS verileri alınmış, kavrama deneyinde elektromiyografi (EMG) ve el dinamometresi verileri de kaydedilmiştir. Verilerin istatistiksel analizi, t-test, tekrarlı ölçümlü ANOVA ve korelasyon ile gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar, sarkopenik bireylerin motor görevlerde EMG ve dinamometre ölçümlerinde anlamlı şekilde düşük performans sergilediklerini ortaya koymuştur. Ayrıca, kavrama, N-Geri ve Oddball deneyleri sırasında precentral gyrus (PcG), middle frontal gyrus (MFG) ve superior frontal gyrus (SFG) bölgelerindeki hemodinamik tepkilerin, sarkopeni grubunda kontrol grubuna kıyasla farklılıklar gösterdiği bulunmuştur. Motor ve bilişsel görevler arasındaki korelasyon analizleri ise, sarkopenik bireylerde motor ve bilişsel fonksiyonların ortak kortikal temsiliyetlere sahip olduğunu desteklemiştir. Makine öğrenmesi ile gerçekleştirilen sınıflandırma sonucunda, sarkopenik ve sağlıklı bireyler yüksek doğruluk (%80-86) ve eğri altı alan değerleri (0.86-0.95) ile sınıflandırılmıştır. Bu sonuçlar, fNIRS tabanlı nörolojik belirteçlerin, sarkopeni tanısı ve klinik değerlendirmede önemli bir potansiyele sahip olduğunu göstermektedir.
520 _aSarcopenia, defined as a decline in muscle mass, strength and function associated with aging, is a significant disease that severely impacts quality of life. Recent studies suggest that sarcopenia is not limited to physical deterioration alone but may also negatively affect neurological functions. In this thesis, the cortical hemodynamic effects of sarcopenia during motor and cognitive tasks and their relationship with clinical measurements were investigated using functional near-infrared spectroscopy (fNIRS). Additionally, the efficacy of distinguishing sarcopenic individuals from healthy individuals using machine learning models utilizing functional connectivity features derived from fNIRS data was assessed. A total of 68 participants (38 healthy, 30 sarcopenic) were included in the study. Participants underwent hand grip, N-Back and Oddball tasks to collect fNIRS data, and electromyography (EMG) and hand dynamometer data were additionally recorded during the grip strength task. Statistical analysis of the data was performed using t-tests, repeated measures ANOVA, and correlation analysis. The results revealed that sarcopenic individuals exhibited significantly lower performance on motor tasks, as indicated by EMG and dynamometer measurements. Furthermore, during grip, N-Back and Oddball tasks, hemodynamic responses in the precentral gyrus (PcG), middle frontal gyrus (MFG) and superior frontal gyrus (SFG) regions differed between the sarcopenic and control groups. Correlation analyses between motor and cognitive tasks supported the notion of shared cortical representations for motor and cognitive functions in sarcopenic individuals. Classification using machine learning yielded high accuracy (%80-86) and area under the curve (AUC) values (0.86-0.95) in distinguishing sarcopenic and healthy individuals. These findings indicate that fNIRS-based neurological biomarkers hold significant potential for diagnosing and clinically assessing sarcopenia.
653 _aSarkopeni
653 _aFonksiyonel yakın kızılaltı spektroskopisi
653 _aMakine öğrenmesi
653 _aNöro-biliş
653 _aSarcopenia
653 _aFunctional near-infrared
653 _aMachine learning
653 _aNeurocognition
700 1 _aEken, Aykut
_9150765
_eadvisor
710 _aTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi.
_bFen Bilimleri Enstitüsü
_977078
942 _cTEZ
_2z
999 _c200466311
_d84523