Borçlar Hukuku Genel Hükümler
4. Baskı,
Ekim 2014
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
677
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Türk Borçlar Kanunu'na göre güncellenip genişletilen ve 4. baskısı gerçekleşen Eserde; önceki kanuna göre kapsamlı değişiklikler yapılmasının yanında önceki kanunda hiç bulunmayan "ısmarlanmayan şeyin gönderilmesi", "genel işlem şartları", "genel tehlike sorumluluğu", "ibra", "aşırı ifa güçlüğü", "borca katılma", "sözleşmenin devri ve sözleşmeye katılma" gibi düzenlemelerin de eklendiği görülmektedir.
Kitabın güncellenmesi sırasında kitabın sistematiği ve yapısı korunarak öğretideki yeni eserlere, özellikle yeni hukuksal kurumlara ilişkin çalışmalara atıf yapılmış, Yargıtay kararlarına değinilmiş ve bazı hukuksal konuları hukuk fakültesi öğrencilerinin anlamasını kolaylaştırmak amacıyla şemalarla açıklama yöntemi sürdürülerek yeni şemalar eklenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
Temel Kavramlar
Hukuki İşlemlerden Doğan Borçlar
Haksız Fiilden ve Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borçlar
Borç İlişkilerinin Üçüncü Kişilere Etkisi, Borç İlişkilerinde Taraf Değişiklikleri ve Özel Durumlar
Borçların Hükümleri ve Sona Ermeleri
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Dördüncü Baskıya Önsöz
7
Teşekkür
9
Kısaltmalar
59
GİRİŞTEMEL KAVRAMLAR BİRİNCİ BAŞLIKBORÇLAR HUKUKU VE BORÇLAR KANUNU HAKKINDAGENEL BİLGİLER
§ 1. BORÇLAR HUKUKUNUN KONUSU VE BORÇ KAVRAMININ ANLAMLARI
65
I. Borçlar Hukukunun Konusu
65
II. Borç Kavramının Anlamları
66
A. Manevi Yükümlülük Anlamında
66
B. En Dar Anlamda Borç: “Para Borcu”
66
C. Dar Anlamda Borç: “Borç”
66
D. Geniş Anlamda Borç: “Borç İlişkisi”
67
III. Borç ve Borç İlişkisi Kavramları Arasındaki Farklar
67
A. Kapsam Bakımından Fark
67
B. Doğum Anı Bakımından Fark
67
C. Sona Erme Bakımından Fark
68
§ 2. TBK’NIN TARİHÇESİ-İSVİÇRE B. HUKUKU İLE KARŞILAŞTIRMASI
69
I. Tarihçe
69
II. T. B. Hukukunun İsv. B. Hukuku ile Karşılaştırması
70
A. Borçlar Kanunları Arasındaki Farklar
70
1. Alınmayan Maddeler Dolayısıyla
70
2. Süreler Dolayısıyla
70
B. Borçlar Hukuku Alanındaki Özel Kanunların Meydana Getirdiği Fark
71
C. Uygulamanın Meydana Getirdiği Fark
71
§ 3. TÜRK BORÇLAR KANUNUNUN SİSTEMİ VE DEĞİŞİKLİKLERİ
71
I. Borçlar Kanununun Sistemi
71
II. Türk Borçlar Kanununun Değişiklikleri
72
§ 4. BORÇLAR KANUNUNUN DİĞER KANUNLARLA İLGİSİ
72
I. Genellikle
72
II. Borçlar Kanununun Medeni Kanunla İlgisi
73
A. Biçimsel (Dış Görünüş) Bakımından İlgisi
73
B. Temel (Maddi=İç Görünüş) Bakımdan İlgisi
73
III. Borçlar Kanununun Ticaret Kanunu ile İlgisi
74
IV. Borçlar Kanununun Diğer Özel Kanunlarla İlgisi
75
§ 5. BORÇLAR HUKUKU ALANINDA ÖRF VE ADET HUKUKU VE HAKİMİN YARATTIĞI HUKUKUN UYGULANMASI
75
I. Örf ve Adet Hukukunun Uygulanması
75
II. Hâkimin Yarattığı Hukukun Uygulanması
75
§ 6. TÜRK BORÇLAR KANUNUNA EGEMEN OLAN İLKELER
76
I. Genel Olarak
76
II. İlkeler
76
A. Sözleşme Özgürlüğü (Akit Serbestisi) İlkesi
76
B. Eşitlik İlkesi
77
C. Görecelik (Nisbîlik) İlkesi
78
D. Dürüstlük (Objektif Hüsnüniyet) İlkesi
78
E. Kusurlu Sorumluluk İlkesi
79
F. Üçüncü Kişi Aleyhine Borç Kurulmaması İlkesi
79
G. Sözleşmelerde Karşılıklılık (İvazlılık) İlkesi
79
H. Borcun Borçlunun Yerleşim Yerinde Ödenmesi İlkesi
80
İKİNCİ BAŞLIKBORÇ İLİŞKİSİ VE SORUMLULUK
§ 7. BORÇ İLİŞKİSİNİN UNSURLARI VE NİTELİĞİ
81
I. Borç İlişkisinin Unsurları
81
A. Zorunlu Unsurlar
81
1. Alacaklı
81
2. Borçlu
81
3. Edim
81
a. Bir Şeyin Verilmesi Biçiminde Olan Edimler
82
b. Bir Şeyin Yapılması Biçiminde Olan Edimler
82
c. Bir Şeyin Yapılmaması Biçiminde Olan Edimler
83
4. Yan Yükümler
83
B. Destekleyici Unsur: Talep Hakkı
84
II. Borç İlişkisinin Hukuksal Niteliği
84
A. Hakkın İleri Sürülmesi Bakımından
85
B. Hakkın İhlali Bakımından
86
C. Hak Konusuna Egemenlik Bakımından
87
D. Takip Hukuku Bakımından
87
E. Hakkın Sahipliğinin (Aidiyetinin) Değişmesi Bakımından
88
F. Sayılarının Sınırlı Olması Bakımından
88
G. Niteliklerinin Devamı Bakımından
88
III. Aynî Haklar ve Kişisel Haklar Arasında Bulunan Haklar
89
A. Genel Olarak
89
B. Güçlendirilmiş Kişisel Haklar (Die Persönliche Rechte Mit Verstaerker Wirkung)
89
C. Eşyaya Bağlı Borç İlişkisi
90
§ 8. BORÇ İLİŞKİSİNDEN DOĞAN HAKLAR
91
I. Genel Olarak
91
II. Borç İlişkisinden Doğan Temel(Aslî) Hak Olarak Alacak Hakkı
92
A. Genellikle Borç(=Edim)
92
III. Borçların Türleri
93
A. Konuları Bakımından
93
1. Bir Şey Vermek Borcu
93
2. Bir Şey Yapmak Borcu
93
3. Bir Şey Yapmamak Borcu
93
B. Yaptırımları Bakımından
94
1. Yerine Getirilmesi Yaptırımlı, «Tam» Borçlar
94
2. Yerine Getirilmesi Yaptırımsız, «Eksik» Borçlar
94
a. Eksik Borç Kavramı
94
b. Türk Hukukunda Eksik Borç Türleri
95
aa. Doğuştan Eksik Olan Borçlar
95
aaa. Kanundan Doğan Eksik Borçlar
95
aaaa. Kumar ve Bahisten Doğan Borçlar
95
bbbb. Evlenme Simsarlığından (Tellâllığından) Doğan Borç
96
cccc. Ahlâksal Bir Vazifenin Yerine Getirilmesinden Doğan Borç
97
bbb. Sözleşmeden Doğan Eksik Borçlar
97
bb. Sonradan Eksik Olan Borçlar
97
aaa. Zamanaşımına (Müruruzamana) Uğramış Borç
98
bbb. Konkordato Neticesinde Elde Edilemeyen Borç
98
cc. Geçici Olan Eksik Borçlar
98
aaa. Eşler Arasındaki Borçlar
98
bbb. Ana-Baba/Büyükana-Büyükbaba İle Birlikte Yaşayan Ergin Çocuğun Alacağı
99
aaaa. Çocuğun Ana-Babasıyla/Büyükana-Büyükbabasıyla Birlikte Yaşamaya Son Vermesi
99
bbbb. Ana-Baba/Büyükana-Büyükbaba Hakkında Diğer Alacaklıların Takibatına Çocuğun Katılımı
100
cccc. Çocuğun Miras Taksiminde Uygun Bir Denkleştirme Talebi
100
C. Devamları Bakımından
100
1. Ani Edimli (Devamsız) Borçlar
100
2. Sürekli (Devamlı) Borçlar
100
3. Dönemli Borçlar
101
D. Bölünebilme Bakımından
101
1. Bölünebilir Borçlar
101
2. Bölünemez Borçlar
101
III. Maddi Borçların Ayırımı
102
A. Para Borcu
102
B. Parça Borcu (Ferden Belli Borç)
103
C. Cins Borcu (Nev'an Belli Borç)
103
D. Seçimlik Borçlar
103
§ 9. BORÇ MÜNASEBETİNDEN DOĞAN FER'İ HAKLAR
104
§ 10. BORÇ MÜNASEBETİNDEN DOĞAN TALÎ HAKLAR
105
I. Genellikle (Hakimiyeti Tazammun Eden Haklar-Tali Haklar)
105
II. İnşai Haklar (Yenilik Doğurucu Haklar)
106
A. Tarifi ve Ayırımı
106
1. Kurucu (Yaratıcı) İnşaî Haklar
106
a. Tarif
106
b. Borçlar Hukuku Alanındaki Kurucu İnşai Hakların Örneğini Teşkil Eder
106
aa. İcabın Kabulü
106
bb. Temsil Edilen Şahsın Onamı
106
cc. Önalım, Gerialım ve Alım Haklarının Kullanılması
107
c. Borçlar Hukuku Alanı Dışındaki Kurucu İnşaî Hak Örnekleri
107
aa. Kişiler Hukukunda
107
bb. Aile Hukukunda
107
cc. Eşya Hukukunda
107
dd. Ticaret Hukukunda
107
2. Değiştirici İnşai Haklar
107
a. Tarifi
107
b. Borçlar Hukuku Alanındaki Değiştirici İnşai Hak Örnekleri
108
c. Borçlar Hukuku Alanını Dışındaki Değiştirici İnşai Hak Örnekleri
108
3. Bozucu (Sona Erdirici) İnşaî Haklar
108
a. Tarifi
108
b. Borçlar Hukuku Alanında Bozucu İnşaî Hak Örnekleri
108
c. Borçlar Hukuku Alanı Dışındaki Bozucu Yenilik Doğuran Hak Örnekleri
109
aa. Kişiler Hukukunda
109
bb. Aile Hukukunda
109
cc. Miras Hukukunda
109
B. Yenilik Doğuran (İnşaî) Hakların Kullanılması ve Özellikleri
109
1. Kullanılması
109
2. İnşaî Hakların Özellikleri
110
III. Başkasının Hakkı Üzerinde Tasarruf Hakkı
110
A. Kudret (İktidar) Yetkisi
111
1. Tanımı
111
2. Kudret Yetkisinin Kaynakları
111
B. Yönetim (İdare) Yetkisi
111
1. Tanımı
111
2. İnşaî Haklar İle Başkasının Hakları Üzerinde Tasarruf Hakkının Farkları
112
IV. Def’i Hakları
112
A. Genellikle
112
B. Def'i Haklarının İnşaî Haklardan Farkı
113
C. Def'i Hakları İle İtiraz Arasındaki Farklar
113
§ 11. HUKUKÎ VAZİFE, KÜLFET VE TALEP HAKKI KAVRAMLARI VE BUNLARIN BORÇ VE ALACAK KAVRAMLARI İLE MUKAYESESİ
114
I. Hukukî Vazife ve Borç
114
A. Genellikle
114
B. Hukuki Vazifenin İhlâlinin Neticeleri
114
1. Kamu Hukuku İle İlgili Hukukî Vazifelerin İhlâlinin Neticeleri
114
2. Özel Hukuk Alanındaki Bir Hukukî Vazifenin İhlâlinin Neticesi
114
a. Borçlar Hukuku İle İlgili Hukuku Vazifelerin İhlâlin Neticeleri
114
b. Ayni Haklarla (Eşya Hukuku İle) İlgili Hukuki Vazifelerin İhlalinin Neticeleri
115
aa. Nisbi Mahiyette Talep Hakkı (Persönlicher Anspruch)
115
bb. Ayni Mahiyette Talep Hakkı (Dinglicher Anspruch)
115
c. Aile Hukuku İle İlgili Hukuki Vazifelerin İhlalinde Neticeleri
115
II. Borç Kavramı ve Külfet
116
III. Alacak Hakkı - Talep Hakkı
116
A. Doğduğu Hukuki Muamele Bakımından Fark
117
B. Doğuş Anı Bakımından Fark
117
C. Talep Hakkının Bulunmaması Bakımından Fark
117
D. Alacak Hakkından (Borç Münasebetinden Doğan Diğer Haklar Bakımından Fark
117
§ 12. BORCUN YAPTIRIMI (MÜEYYİDESİ) OLARAK SORUMLULUK
118
I. Genellikle
118
A. Şahıs (Kişi) İle Sorumluluk
119
B. Mal (mamelek) ile Sorumluluk
120
II. Mal (Mamelek) İle Sorumluluğun Türleri
120
A. Hudutsuz mal (mame1ek) ile Sorumluluk
121
1. Haczi Caiz Olmayan Mallar
121
2. Hacizde Tertip
122
B. Hudutlu Mal (mame1ek) ile Sorumluluk
122
1. Konu Bakımından Hudutlu Mal (Mamelek) İle Sorumluluk (Belirli Mallarla Sorumluluk)
122
2. Miktar Bakımından Hudutlu Mal (mamelek) ile Sorumluluk (Belirli Miktarda Sorumluluk)
123
III. Sorumluluk Kavramının Anlamları
124
§ 13. BORÇLARIN KAYNAKLARI
125
I. Genellikle
125
II. Çeşitli Hukuk Sistemlerinde Borç Kaynakları
125
III. Türk Borçlar Kanununda Borç Kaynaklarının Tasnifi
127
IV. Hukuki Muamele Kavramının Doğması
128
§ 14. HUKUKİ OLAYLARIN TASNİFİ
128
I. Geniş ve Dar Anlamda Hukuki Olay-Hukuki Fiil
128
II. Hukuki Fiiller (Die juristische Handlungen = Rechtshandlungen)
130
A. Hukuka Uygun Fiiller
130
1. İrade Açıklamaları (Beyanları) (Willenserklaerungen)
130
a. Hukuki İşlemler (Die Rechtsgeschäfte)
130
b. Hukuki İşleme Benzer Filler (Die geschäftsähnliche Handlungen)
131
c. Fiili İşlemler (Maddi Fiiller) (Realakten, Tathandlungen)
131
2. Tasavvur (Fikir) Açıklaması (Die VorstellungsäUsserungen)
132
3. His (Duygu) Açıklamaları (Die GefühlsäUssserungen)
133
B. Hukuka Aykırı Fiiller
133
1. Haksız Fiiller
133
2. Borca Aykırı Fiiller
133
III. Borç Kaynaklarının Tespiti Bakımından Hukuki Olayların Tasnifinin Önemi
134
§ 15. HUKUKİ İŞLEMLER
134
I. Hukukî İşlemin Unsurları
134
A. Taraf İradesi
134
B. İrade Beyanı (izharı= açıklaması)
134
C. Lüzumlu Vakıalar
134
1. Üçüncü Şahsın Muvafakati
135
2. Maddi Fiil Veya Olaylar
135
3. Resmî Makamların Katılımı
135
D. Hukuk Düzeninin Kabulü
135
II. Hukuki İşlemlerin Türleri
136
A. Hukukî İşlemlere Katılan Tarafların Sayısı Bakımından Tasnif
136
1. Tek Taraflı Hukukî İşlemler
136
a. Yönetilmesi Gerekli Tek Taraflı Hukuki İşlemler
136
b. Yöneltilmesi Gerekli Olmayan Tek Taraflı Hukuki Muameleler
137
2. Çok Taraflı Hukukî İşlemler
137
a. Kararlar
137
b. Sözleşmeler
138
B. İvazları Bakımından Hukukî Muamelelerin Tasnifi
140
1. İvazlı Hukukî Muameleler
140
2. İvazsız Hukukî Muameleler
140
C. Hükmünü Meydana Getirdiği An Bakımından Hukukî Muamelelerin Tasnifi
140
1. Hayattakiler Arasındaki Hukukî Muameleler
140
2. Ölüme Bağlı Hukukî Muameleler (Tasarruflar)
140
D. Mamelek Üzerinde Tesirleri Bakımından Hukukî Muamelelerin Tasnifi
141
1. Mameleki Çoğaltan Hukuki Muameleler
141
2. Mameleki Azaltan Hukukî Muameleler
141
a. Tasarruf İşlemleri
141
aa. Genellikle
141
bb. Tasarruf Yetkisi
142
cc. Tasarruf Yetkisinin ve Tasarruf Muamelelerinin Bazı Özellikleri
143
b. Taahhüt (Borçlandırma) İşlemleri (İltizami muameleler)
144
aa. Genellikle
144
bb. Taahhüt İşlemlerinin Özellikleri
144
3. Kazandırıcı Muameleler
145
a. Kazandırma Yolları
145
aa. Tasarruf İşlemi Yoluyla
145
bb. Borçlandırıcı İşlem Yoluyla
145
cc. Hukuki Veya Maddi Fiil Yoluyla
145
b. Kazandırıcı Muameleye Kazandırılanın Katılması
146
E. İllete Bağlılıkları Bakımından Hukuki Muamelelerin Tasnifi
146
1. Genellikle
146
a. Sebep (İllet) Çeşitleri
146
aa. İfa Sebebi (İLLETİ) (Causa Solvendi)
147
bb. Alacak Sebebi (İlleti) (Causa Credendi)
147
cc. Bağışlama Sebebi (Causa Donandi)
147
dd. Teminat Sebebi (İlleti)
148
ee. Diğer Sebepler
148
b. Kazandırıcı Muamelenin Sebebi (İlleti) ve Saiki Ayırımı ve Bu Ayırımın Faydaları
148
aa. Sebep (İllet) ve Saik Ayırımı
148
bb. Ayırımın Faydaları
148
2. İlletsiz (Sebepsiz = Mücerret) İşlemler-İllî (İllete Bağlı = Sebepli) İşlemler
149
3. Tasarruf İşlemlerinin Sebebe Bağlılığı
150
b. Taşınır Mülkiyetinin Devrini Sağlayan Tasarruf İşlemleri
151
c. Alacağın Temliki Tasarruf İşlemi
151
d. İbra Tasarruf İşlemi
152
4. Borçlandırıcı İşlemlerin Sebebe Bağlılığı
152
III. Sözleşmelerin Tasnifi
152
A. Hükümlerinin İlgili Olduğu Hukuk Alanına Göre Tasnif
153
1. Şahsın Hukuku Alanında Hükümler Meydana Getiren Sözleşmeler
153
2. Aile Hukuku Alanında Hükümler Meydana Getiren Sözleşmeler
153
3. Miras Hukuku Alanında Hükümler Meydana Getiren Sözleşmeler
153
4. Eşya Hukuku Alanında Hükümler Meydana Getiren Sözleşmeler
153
5. Borçlar Hukuku Alanında Hükümler Meydana Getiren Sözleşmeler
154
B. İvazları Bakımdan Tasnif
154
1. İvazlı Sözleşmeler
154
2. İvazsız Sözleşmeler
154
C. Taraflara Yüklenen Borç Bakımından Tasnif
155
1. Tek Taraflı (Karşılıksız) Sözleşmeler
155
2. İki Taraflı (Karşılıklı) Sözleşmeler
155
a. Tam (Karşılıklı) İki Taraflı Sözleşmeler
155
b. Eksik İki Taraflı Sözleşmeler
155
D. Şekilleri Bakımından Tasnif
156
1. Şekilsiz Sözleşmeler
156
2. Şekle Bağlı Sözleşmeler
156
a. Adi Yazılı Şekle Bağlı Sözleşmeler
156
b. Resmi Şekle Bağlı Sözleşmeler
157
c. Törenli Şekle Bağlı Sözleşmeler
157
E. Yürürlük Anları Bakımından Tasnif
157
1. Şarta Bağlı Olmayan Sözleşmeler
157
2. Şarta Bağlı Sözleşmeler
157
a. Geciktirici (Taliki) Şarta Bağlı Sözleşmeler
157
b. Bozucu (İnfisahi) Şarta Bağlı Sözleşmeler
157
F. Teşekkülüne Etkili Olan Unsurları Bakımından Tasnif
158
1. Rızaî Sözleşmeler
158
2. Aynî Sözleşmeler
158
G. İçerikleri ve Gayeleri Bakımından Tasnif
159
1. Temlik Borcu Doğuran Sözleşmeler
159
2. Kullandırma Borcu Doğuran Sözleşmeler
159
3. İş Görme Borcu Doğuran Sözleşmeler
159
4. Saklama Borcu Doğuran Sözleşmeler
159
5. Teminat Borcu Doğuran Sözleşmeler
159
6. Talih ve Tesadüfe Bağlı Sözleşmeler
160
7. Müşterek Bir Gaye İçin Emek ve Sermayenin Birleştirilmesi Borcunu Doğuran Sözleşmeler
160
BİRİNCİ BÖLÜMHUKUKİ İŞLEMLERDEN DOĞAN BORÇLAR 1. AYIRIMSÖZLEŞMEDEN DOĞAN BORÇLAR BİRİNCİ BAŞLIKSÖZLEŞMENİN KURULUŞU (İN’İKADI)
§ 1. TARAFLAR VE SÖZLEŞME EHLİYETİ
164
I. Taraflar
164
II. Sözleşme Ehliyeti
164
A. Gerçek Kişilerin Sözleşme Ehliyeti
164
1. Tam Ehliyetliler
165
2. Sınırlı Ehliyetliler
165
a. Evli Kişiler
165
b. Kendisine Yasal Danışman Atananlar
165
3. Tam Ehliyetsizler
165
4. Sınırlı Ehliyetsizler
165
B. Tüzelkişilerin Sözleşme Ehliyeti
166
§ 2. İRADE BEYANI
167
I. Genellikle
167
A. Taraf İradesi ve Beyanı
167
B. İrade ve İrade Beyanının Uygunsuzluğu
168
1. İrade Kuramı (Willenstheorie-Theorie De La Votontè)
168
2. Beyan Kuramı (Wiltensaeusserungstheorie-Theorie De La Confiance)
168
3. İtimat (Güven) Kuramı (Vertrauenstheorie-Theorie'de Ta Confiance)
169
C. İrade Beyanının Türleri
169
1. İrade Beyanlarının Anlamları Bakımından Ayrımı: Sarih (Açık) ve Zımni (Kapalı) İrade Beyanları
169
a. Açık (Sarih) İrade Beyanı
170
b. Örtülü (Zımni) İrade Beyanı
170
c. Açık ve Örtülü İrade Beyanlarını Birbirinden Ayırıcı Ölçü
170
aa. Objektif Ölçüye Göre Tespit
170
bb. Sübjektif Ölçüye Göre Tespit
170
cc. Anlam Çıkarma (İstidlâl) Sonucuna Göre Tespit
171
2. İrade Beyanlarının Vasıtalı Olup Olmaması Bakımından Ayırımı: Vasıtalı ve Vasıtasız İrade Beyanları
171
a. Vasıtasız İrade Beyanı
171
b. Vasıtalı İrade Beyanı
172
3. İrade Beyanlarının Beyan Tarzları Bakımından Ayırımı
172
a. Yazılı İrade Beyanı
172
b. Sözlü İrade Beyanı
172
c. Resmi İrade Beyanı
172
D. Akitlerdeki İrade Beyanlarının Özellikleri
172
1. İrade Beyanlarının Karşılıklı Olması
172
2. İrade Beyanlarının Birbirine Uygun Olması
173
a. Genellikle
173
b. Sözleşmenin Konusuna İlişkin Noktaların Ayırımı
173
aa. Objektif Görüşe Göre Ayırım
173
aaa. Sözleşmenin Esaslı Noktaları (Essentialia Negotii)
174
bbb. Sözleşmenin Tabiî (Olağan) Noktaları (Naturalia Negotii)
174
ccc. Sözleşmenin Arızi Noktaları (Accidentalia Negotii)
174
bb. Sübjektif Görüşe Göre Ayırım
175
aaa. Sözleşmenin Esaslı Noktaları
175
bbb. Sözleşmenin İkinci Derecedeki Noktaları
175
c. Sonuç
175
II. Öneri (İcap) ve Kabul
177
A. Öneri (İcap)
177
1. İcap Kavramı, İcabın Tarifi ve Unsurları
177
a. Kavram ve Tarif
177
b. Unsurları
178
aa. Öneri (İcap), Sözleşmenin Bütün Esaslı Noktalarını İhtiva Etmelidir
178
bb. Öneren Bağlanma İradesine Sahip Olmalıdır (Animus Contrahendi = Sözleşme Yapma Niyeti)
178
cc. Öneri (İcap), Tek Taraflı Bir İrade Beyanı Olarak Muhataba Yöneltilmelidir
180
2. Önerinin (İcabın) Hükmü
181
a. Genellikle
181
b. İcabın Bağlayıcı Olup Olmamasına Göre Ayırımı: Bağlayıcı (İltizamî) İcap - Bağlayıcı Olmayan (İltizamsız) İcap
182
aa. Bağlayıcı (İltizami) Öneri
182
bb. Bağlayıcı Olmayan (İltizamsız) İcap
183
aaa. Önerenin İrade Beyanında «Açıkça» Önerisi İle Bağlı Olmadığının Saklı Tutulduğu Haller
183
bbb. Önerenin, Önerisi İle Bağlı Olmadığının Durumun Gereğinden Anlaşılması
184
ccc. Önerenin, Önerisi İle Bağlı Olmadığının İşin Özel Niteliğinden Anlaşıldığı Haller
184
c. Önerinin (İcabın) Süreli (Müddetli) Olup Olmamasına Göre Ayırımı: Süreli (Müddetli) - Süresiz (Müddetsiz) İcap
184
aa. Süreli (Müddetli) Öneri
185
bb. Süresiz (Müddetsiz) İcap
186
aaa. Hazırlar Arasındaki Süresiz (Müddetsiz) İcap
186
bbb. Gaipler Arasındaki Süresiz (Müddetsiz) İcap
187
3. Ölümün ve Ehliyetin Kaybının İcaba Etkisi
188
4. Önerinin Sona Ermesi
189
a. Sürenin (Müddetin) Geçmesi
189
b. Önerinin Geri Alınması (Cayma)
189
c. Önerinin Reddi
189
B. Kabul
189
1. Kavram ve Tarif
189
2. Kabulün Türleri
190
a. Açık (Sarih) Kabul
190
b. Örtülü (Zımnî) Kabul
190
aa. Devralma Fiili İle Kabul
191
bb. İfa Fiiliyle Kabul
191
III. Önerinin ve Kabulün Geri Alınması (Rücu)
192
IV. Sözleşmenin Kurulma Anı ve Yeri, Sözleşmenin Hükümlerini Meydana Getirdiği An
193
A. Sözleşmenin Kurulma Anı
193
1. Hazır Olanlar Arasında Sözleşmenin Kurulma Anı
193
2. Hazır Olmayanlar (Gaipler) Arasında Sözleşmenin Kurulma Anı
193
a. İradenin Açıklanması (İzharı) Kuramı
194
aa. Kuram
194
bb. Eleştirisi
194
b. İradenin Gönderilmesi (İrsali) Kuramı
194
aa. Kuram
194
bb. Eleştirisi
194
c. İradenin Ulaşması (Vusulü) Kuramı
194
aa. Kuram
194
bb. Eleştirisi
195
d. İradeyi Öğrenme (İradeye Ittıla) Kuramı
195
aa. Kuram
195
bb. Eleştirisi
195
e. Borçlar Kanunumuzun Kabul Ettiği Sistem
195
B. Sözleşmenin Hükümlerini Meydana Getirdiği An
196
1. Hazırlar Arasında Sözleşmenin Hükümlerini Meydana Getirdiği An
196
2. Hazır Olmayanlar (Gaipler) Arasında Sözleşmenin Hükümlerini Meydana Getirdiği An
196
a. Açık Kabulde Sözleşmenin Hükümlerini Meydana Getirdiği An
196
b. Örtülü Kabulde Sözleşmenin Hükümlerini Meydana Getirdiği An
197
C. Sözleşmenin Kurulma Yeri
197
V. Sözleşmenin Hukukî Sebebi (İlleti)
198
A. İllî (Sebepli-İllete Bağlı) Sözleşmeler-İlletsiz (Mücerret-Sebepsiz) Sözleşmeler
198
B. İlletsiz (Mücerret-Sebepsiz) Borçlandırıcı İşlem (İltizami Muamele): Mücerret Borç İkrarı -Mücerret Borç Vaadi
199
C. Soyut Borç Tanımasının Hükümleri
201
1. Alacaklı Borca Esas Teşkil. Eden Hukukî Sebebi İspat Etmek Külfetinden Kurtulur
201
2. Hukukî Sebeple Alakalı Def’iler Hüsnüniyetli Yeni Alacaklılara (Müktesiplere) Karşı Dermeyan Edilemez
202
3. Mücerret Borç Tanıması (Veya Vaadi) Gizliliği Sağlar
202
4. Mücerret Borç Tanıması, Gerçekte Sebebi Olmasa Bile Borç Doğurucudur
202
a. Borçluya Sebepsiz Zenginleşme Davası Açmak Hakkının Tanınması İle
202
b. Borçluya Sebepsiz Zenginleşme Def'i İleri Sürme Hakkının Tanınması İle
203
5. Mücerret Borç Tanıması, Sebebi Ahlâka-Adaba Veya Kanuna Aykırı Olsa da Borç Doğurmaktadır
203
§ 3. SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ VE SINIRLANDIRILMASI
204
I. Genellikle
204
II. Sözleşmelerde Şekil
206
A. Genellikle
206
B. Şeklin Fayda ve Sakıncaları
207
1. Şeklin Faydaları
207
a. Şekil, Tarafları Düşünmeye Sevk Eder
207
b. Şekil Akitlere (Hukuki Muamelelere) Açıklık ve Kesinlik Kazandırır
207
c. Şekil, İspat Kolaylığı Sağlar
207
d. Şekil Sözleşmenin (Hukuki İşlemin) Üçüncü Şahıslar Tarafından Öğrenilmesini Sağlar
208
2. Şeklin Sakıncaları
208
a. Şekil, Sözleşmelerin (Hukukî İşlemin) Yapılmasını Güçleştirir
208
b. Şekildeki Bir Noksan Sözleşmenin (Hukukî İşlemin) Kesin Hükümsüzlüğüne Sebep Olur
208
c. Şekil, Bazı Hususların İspatı İmkânını Ortadan Kaldırır
208
d. Şekil Para ve Zaman Kaybına Sebep Olur
208
C. Şeklin Türleri
208
1. Gayeleri Bakımından Şekil Ayırımı
209
a. Geçerlik Şekli
209
b. İspat Şekli
210
2. Kaynakları Bakımından Şekil Ayrımı
211
a. Kanunî (Mecburi) Şekil
211
b. Rızaî (İradi = İhtiyari) Şekil
211
3. Yapılış Tarzları Bakımından Şekil Ayırımı
212
a. Törenli Şekil
212
b. Yazılı Şekil
212
aa. Tescil
213
bb. İlan
213
cc. Resmi Şekil
213
aaa. Borçlar Kanunumuzda Şu Muameleler Resmî Şekilde Yapılır
214
bbb. Medenî Kanunumuzda Şu İşlemler Resmî Şekilde Yapılır
214
dd. Adi (Alelade) Yazılı Şekil
214
aaa. Genellikle
214
bbb. Unsurlar
215
aaaa. Metin
215
bbbb. İmza
216
D. Şekle Bağlı Hukuki Muamelelerin Değiştirilmesi Ortadan Kaldırılması
221
1. Şekle Bağlı Hukukî Muamelenin Değiştirilmesi
221
a. Sözleşmenin Esaslı Noktalarının Değiştirilmesi (Tadili)
221
b. Sözleşmenin İkinci Derecedeki Noktalarının Değiştirilmesi (Tadili)
221
2. Şekle Bağlı Hukukî Muamelelerin Ortadan Kaldırılması
222
E. Şekle Uymamanın (Müeyyidesi) Sonucu
223
III. Sözleşmenin Konusu
226
A. Genellikle
226
B. Sözleşmeyi Düzenleme (Kurma) Serbestisinin Sınırları
227
1. Sözleşmenin Konusu Kanunun Emredici Kurallarına Aykırı Olmamalıdır
227
2. Sözleşmenin Konusu Kamu Düzenine Aykırı Olmamalıdır
228
3. Sözleşmenin Konusu Kişilik Haklarına Aykırı Olmamalıdır
228
4. Sözleşmenin Konusu Ahlâk ve Adaba Aykırı Olmamalıdır
229
a. Sözleşmenin Konusu (Muhtevasının) Ahlâka Aykırı Olması
229
b. Bir Hareketi Yapmaya Zorlamanın Ahlaka Aykırı Olması
230
c. Kişisel ve Ekonomik Hürriyetlerin Aşın Derecede Kısıtlanmasının Ahlâka Aykırı Olması
231
5. Sözleşmenin Konusu İmkânsız Olmamalıdır
231
a. İmkansızlık Başlangıçta İmkansızlık Olmalıdır
231
b. İmkânsızlık, Objektif İmkânsızlık Olmalıdır
231
C. Sözleşmeyi Düzenleme (Kurma) Serbestisi Sınırlarının Aşılmasının Müeyyidesi
232
1. Kesin Hükümsüzlük (Mutlak Butlan) Yaptırımı
232
2. Mutlak Butlan Müeyyidesinin İstisnaları
233
a. Kısmi Hükümsüzlük (Butlan)
233
b. En yüksek Sınırdan Fazla Olan Edimin Kısmen Hükümsüzlüğü
234
c. Diğer Özel Yaptırımlar
234
aa. Nisbi Butlan Yaptırımı
234
bb. Mutlak Butlan Yaptırımı Yanında Zararın Tazmini Yaptırımı
235
cc. BK. 191. Maddesinin I. Fıkrasındaki Yaptırım
235
D. Aşırı Yararlanma
236
1. Genellikle
236
2. Tarifi ve Şartları
237
a. Objektif Şart: Edimler Arasında Açık Oransızlık
237
aa. Edimleri Değerlendirme Anı
238
bb. Edimlerin Değerlendirilmesi
238
cc. Edimler Arasındaki Oransızlığın Takdiri
239
b. Sübjektif Şart
240
aa. Zor Durumda Kalma Hali
240
bb. Düşüncesizlik (Hafiflik)
241
cc. Deneyimsizlik
242
c. Yararlanma (İstismar) Şartı
242
3. Hükümleri
243
a. Sözleşmeyi İptal Etme Yetkisi
243
aa. Edimlerin Yerine Getirilmesi İstenemez, Verilenler Geri Verilir
244
bb. Akdin Kesin Veya Kısmî Hükümsüzlükle Geçersiz Olması
245
b. Sözleşmeye Bağlı Kalarak Oransızlığın Giderilmesini İsteme Yetkisi
245
c. Tazminat Talebi
245
§ 4. SÖZLEŞME YAPMA ZORUNLULUĞU
246
I. Genellikle
246
II. Kanundan Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğu
246
A. Türleri
246
1. Toplum İhtiyacını Giderme Veya Zorunlu Maddeleri Sağlama Yükümlülüğünden Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğu
246
2. Güdümlü Ekonomik Sistemin Getirdiği Akit Yapma Zorunluluğu
247
3. Ahlâka Aykırılık İlkesine Dayanan Sözleşme Yapma Zorunluluğu
247
B. Yaptırımı
248
1. Ceza Yaptırımı
248
2. Tazminat Talebi
249
3. Hâkim Kararının İrade Beyanı Yerine Geçmesi
249
4. İdari Dava Yoluyla Sözleşme Yapmaktan Kaçınmaya İlişkin İşlemin İptali
249
III. Hukukî Muamelelerden Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğu
249
A. Önsözleşme (Sözleşme Yapma Vaadi)
250
1. Kavram ve Tarif
250
2. Akit Yapma Vaadinin Şartları
251
a. Önsözleşmenin Tarafları Sözleşme Ehliyetine Sahip Olmalıdır
251
b. Önsözleşmenin Bir Hukuki Sebebi Olmalıdır
251
c. Asıl Sözleşme Bir Borç Sözleşmesi Olmalıdır
252
d. Önsözleşmede Asıl Sözleşmenin Konusunun Yeteri Derecede Tayin Edilmiş Olması Gerekmektedir
252
e. Akit Yapma Vaadi, Asıl Sözleşmenin Uymak Zorunda Olduğu Şekilde Yapılmalıdır
253
3. Önsözleşmenin Hükmü
254
B. Bir Taraflı İradeden Doğan Akit Yapma Zorunluğu
256
1. Genellikle
256
2. Türleri
256
a. Şuf'a (Önalım) Hakkı
256
b. Gerialım Hakkı
257
c. Alım Hakkı
257
İKİNCİ BAŞLIKSÖZLEŞMELERİN YORUMU VEİRADE BOZUKLUĞU İLE SAKATLANMASI
§ 5. İRADE BEYANININ YORUMU
259
I. Genellikle
259
A. Objektifleştirilmiş (Objektif) Yorum
260
B. Sübjektifleştirilmiş (Sübjektif) Yorum
261
C. Ferdileştirilmiş (Ferdi-Somut) Yorum
261
D. Genelleştirilmiş (Genel-Soyut) Yorum
261
II. Yorumun Konusu ve İlkeleri
261
A. Genellikle
261
B. Özel Yorum İlkeleri
263
1. Lafzi Yorum Yasağı
264
2. Sözleşmenin, Tamamının Göz Önünde Tutularak Yorumu
265
3. Sözleşmenin, Gayesine Göre Yorumu
266
4. Sözleşmenin, Kurulmasından Evvelki İlişkilere Göre Yorumu
266
5. Sözleşmenin, Kurulmasından Sonra Tarafların Uygulayacağı Hareket Tarzına Göre Yorumu
266
6. Ticari (Örf ve Âdetlere) ve Belirli Bir Sanat Veya Meslek Sahibi Arasındaki Geleneklere Göre Yorum
267
7. Beyanın Kapsamının, Beyanda Bulunan Aleyhine Yorumu
267
III. Yoruma Benzer Hususlar
268
A. Hükümlerin Açıklığa Kavuşturulması (Tavzihi)
268
B. Sözleşmelerin Hukukî Mahiyetinin Belirtilmesi (Tavsifi)
269
C. Sözleşmelerin Tamamlanması
269
D. Sözleşmenin Uyarlanması
270
§ 6. İRADE İLE BEYAN ARASINDA UYGUNSUZLUK
271
I. Genellikle
271
II. Tek Tarafın İsteği İle (Kasten) Meydana Getirilen Uygunsuzluk
272
A. Zihnî (Gizli) Kayıt (Reservation Mentalis = Die Mentalreservation = Geheimer Vorbehalt)
272
B. Latife Beyanı (Schengeschaeft = Nichternstgemeinte Willenserklaerung)
273
§ 7. İKİ TARAFIN İSTEĞİ İLE (KASTEN) MEYDANA GETİRİLEN UYGUNSUZLUK, MUVAZAA
274
I. Muvazaanın Tarifi ve Unsurları
274
A. Tarifi
274
B. Unsurları
275
1. Zahirî (Görünen) Muamele
275
2. Muvazaa Anlaşması
276
3. Gizli Muamele
276
II. Muvazaa Türleri
276
A. Mutlak (Adi-Basit) Muvazaa
276
B. Nispi (Mevsuf) Muvazaa
277
1. Akdin Mahiyeti İle Alakalı Nispi (Mevsuf) Muvazaa
277
2. Akdin Konusunda ve Şartlarında Nispi (Mevsuf) Muvazaa
278
3. Akdin Taraflarının Şahsında Nispi (Mevsuf) Muvazaa
278
III. Muvazaanın Hükümleri
279
A. Muvazaanın Taraflar Arasındaki Hükümleri
279
1. Muvazaanın Zahirî (Görünen) Muamele Yönünden Taraflar Arasındaki Hükümleri
279
a. Taraflar İçin Herhangi Bir Alacak ve Borç Doğmaz
280
b. Akdin Geçerli Olmaması Sebebiyle Uğranılan Zararın Tazmini Talep Edilemez
280
c. Muvazaa Sebebinin Ortadan Kalkması Zahirî (Görünen) Muameleyi Geçerli Hale Getirmez
280
d. Muvazaayı Hâkim Re'sen Nazara Alır
280
e. Muvazaa, İtiraz Olarak Her Zaman İleri Sürülebilir
281
f. Muvazaa, Olumsuz Tespit Davasına Konu Olabilir
281
g. Taraflar ve Küllî Halefleri Dışında Kimse Muvazaayı İleri Süremez
281
h. Muvazaa İddiası Zamanaşımına Uğramaz
281
2. Muvazaanın Gizli Muamele Yönünden Taraflar Arasındaki Hükümleri
281
a. Akdî Ehliyeti Haiz Kimseler Arasında Karşılıklı ve Birbirine Uygun İrade Beyanları ile Yapılmış Olmalıdır
282
b. Gizli Muamelenin Konusu, Kanunun Emredici Hukuk Kurallarına, Kamu Düzenine, Ahlâk ve Adaba, Kişilik Haklarına (MK. mad. 23) ve Hukuka Aykırı ve İmkânsız Olmamalıdır (BK. mad. 27/I)
282
c. Gizli Muamelenin Kanunun Aradığı Şekle Uygun Olması Gerekmektedir
282
3. Kısmî Muvazaanın Taraflar Arasında Hükmü
283
4. Muvazaanın İspatı
284
a. Geçerliği ve İspatı Bir Şekle Bağlı Olmayan Hukuk Muamelelerde Muvazaanın İspatı
284
b. Geçerliği Şekle Bağlı Olan Muamelelerde Muvazaanın İspatı
284
c. İspatı, Şekle Bağlı Hukukî Muamelelerde Muvazaanın İspatı
285
B. Muvazaanın Üçüncü Şahıslar Bakımından Meydana Getirdiği Hükümler
286
1. Muvazaanın Üçüncü Şahıslarca Dermeyanı ve İspatı
286
a. Muvazaanın Dermeyanı
286
b. Muvazaanın İspatı
287
2. Muvazaanın Üçüncü Şahıslara Dermeyanı
287
a. BK. 19. Mad. II. Fık. Düzenlenen İstisna
288
aa. Üçüncü Şahıs, Alacağı Geçerli Olarak Kazanmalıdır
288
bb. Temellük Yazılı Bir Borç Tanıması Şeklinde Olmalıdır
289
cc. Alacağın İyiniyetle İktisap Edilmiş Olması Lazımdır
289
b. İyiniyetli Kişilerin Korunmasından Doğan İstisna
290
c. Hakkın Kötüye Kullanılmasından Doğan İstisna
290
IV. Muvazaaya Benzer Hukukî Muameleler
291
A. İnançlı (Güvene Dayanan) Muamele
291
1. Kavram, Tarif ve Türleri
291
2. Unsurları
292
a. Hakkın Devri (Temliki) Muamelesi
292
b. İnanç Anlaşması (İtimat Muamelesi) (Pactum Fiduciae)
293
3. Hükümleri
294
4. Muvazaa İle Karşılaştırılması
295
a. Benzediği Yönleri
295
b. Ayrıldığı Yönleri
296
B. Kanuna Karşı Hile
297
1. Kavram ve Tarif
297
2. Unsurları
298
a. Olayın Değiştirilmesi
298
b. Kanunen Yasaklanan Bir Neticenin Elde Edilmesi
298
c. Hile Kastının Bulunması
299
3. Kanuna Karşı Hilenin Müeyyidesi
299
4. Muvazaa İle Karşılaştırılması
300
a. Benzediği Yönleri
300
b. Ayrıldığı Yönleri
300
§ 8. GENEL İŞLEM KOŞULLARI
301
I. Genel Olarak
301
II. Genel İşlem Koşullarının Yorumlanması
302
III. Genel İşlem Koşullarının Yürürlük Denetimi
303
A. Sözleşmenin Kapsamına Girmesi
304
B. Değiştirme Yasağı
305
IV. Genel İşlem Koşullarının İçerik Denetimi
305
V. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanundaki Hükümlerle İlişkisi
307
§ 9. İRADE BOZUKLUĞU
308
I. Genellikle
308
II. Yanılma (Hata)
309
A. Kavram ve Tarif
309
B. Hatanın Türleri
311
1. Genellikle
311
a. Beyanda Hata
311
b. Saikte Hata
312
2. Borçlar Kanunumuzun Kabul Ettiği Hata Türleri
312
a. Akdin Geçerliğine Tesir Eden Hatalar
313
aa. Sözleşmenin Mahiyetinde (Niteliğinde) Hata
313
bb. Sözleşmenin Konusunu Teşkil Eden Şeyde Hata
314
cc. Şahısta Hata
314
dd. Şahsın Niteliğinde Hata
315
ee. Miktarda Hata
315
ff. Sözleşmenin Lüzumlu Vasıflarında Hata (Temel Hatası)
316
aaa. Sübjektif Unsur
316
bbb. Objektif Unsur
317
ccc. Hataya İlişkin Durumun Karşı Tarafça Bilinmesi Veya Bilinebilir Olması Unsuru
317
gg. İletmede Hata
319
b. Akdin Geçerliğine Tesir Etmeyen Hatalar
320
aa. Saikte Hata
320
bb. Adi Hesap Hataları
320
C. Esaslı Hatanın Hükümleri
320
1. Hataya Düşenin Tek Taraflı Bağlanmazlığı
320
2. Hukukî Muamelenin Geçersizliğinin Sınırlandırılması
321
a. İcazet Veya Kanundaki Sürenin Geçmesi İle Hukuki Muamelenin Geçerlik Kazanması
321
b. Hataya Düşen İyiniyet Kurallarına Aykırı Olarak Sözleşmeyi Geçersiz Hale Getiremez
322
c. Karşı Taraf, Kast Ettiğini Yapmağa Hazırsa, Hataya Düşen Akdi Geçersiz Hale Getiremez
323
3. Karşı Tarafın Zararının Tazmini
323
a. Tazminatın Şartlan
323
aa. Hataya Düşenin Kusurlu Olması
323
bb. Karşı Tarafın İyiniyetli Olması
323
b. Tazminatın Kapsamı
324
aa. Menfi Zararın Tazmini
324
bb. Müspet Zararın Tazmini
324
4. Verilenlerin İadesi
324
III. Aldatma (Hile)
324
A. Kavram ve Tarif
324
B. Şartları
325
1. Hataya Düşürme
326
2. Hile Kastının Bulunması
327
3. İlliyet Bağı
328
C. Hükümleri
328
1. Hilenin Taraflardan Biri Tarafından Yapılmasının Hükmü
328
a. Hileye Uğrayanın Tek Taraflı Bağlanmazlığı
328
b. Hileye Uğrayanın Tazminat Talebi
329
aa. Sözleşmeyi Geçersiz Hale Getirerek Tazminat Talebi
329
bb. Sözleşmeye Onam Vererek Tazminat Talebi
329
2. Hilenin Üçüncü Şahıs Tarafından Yapılmış Olmasının Hükmü
329
IV. Korkutma (Tehdit)
330
A. Kavram, Tarif ve Türleri
330
B. Şartları
330
1. Tehdit Kendisine Veya Yakınlarından Birine Karşı Yapılmış Olmalıdır
330
2. Tehdit, Şahsın Veya Yakınlarının Kişilik Haklarına Ya Da Malvarlığına Karşı Yapılmalıdır
331
3. Tehdit, Ağır ve Derhal Vuku Bulacak Bir Tehlike Olmalıdır
331
4. Tehdit Haksız Olmalıdır
331
5. Tehdit, Sözleşmenin Diğer Tarafı Veya Üçüncü Şahıs Tarafından Yapılmış Olmalıdır
332
6. İlliyet Bağının Bulunması Lâzımdır
332
C. Hükümleri
332
ÜÇÜNCÜ BAŞLIKTEMSİL
§ 10. TEMSİL KAVRAMI, TARİFİ, HUKUKÎ MAHİYETİ VE TEMSİLİ DÜZENLEYEN KURALLARIN UYGULAMA ALANI
333
I. Temsil Kavramı ve Tarifi
333
II. Hukukî Mahiyeti
335
III. Borçlar Kanunumuzun Temsil Hükümlerinin Uygulama Alanı
337
§ 10. TEMSİLİN TÜRLERİ
339
I. Genellikle
339
II. Temsilin Kaynaklarına Göre Ayrımı
339
A. Kanunî Temsil
339
B. İradi (Rızaî) Temsil
339
III. Doğurduğu Hükümlere Göre Temsilin Ayırımı
340
A. Vasıtalı (Dolaylı) Temsil
340
b. Vasıtasız (Dolaysız) Temsil
341
1. Tarifi ve Şartları
341
a. Mümessilin Gerekli Yetkiyi Haiz Olması
342
b. Hukukî Muamelenin Temsil Olunan Adına Yapılması
342
2. Hükümleri
343
a. Vasıtasız Temsilin, Mümessil Bakımından Meydana Getirdiği Neticeler
344
b. Vasıtasız Temsilin, Temsil Olunan Bakımından Meydana Getirdiği Neticeler
344
IV. Mümessilin Kendi Kendisiyle Sözleşme Yapması - Aynı Sözleşmenin Taraflarının Bir Temsilci Tarafından Temsili (Çift Temsil)
345
A. Mümessilin Kendi Kendisiyle Akit Yapması
345
B. Aynı Sözleşmenin Taraflarının Bir Mümessil Tarafından Temsili (Çift Temsil)
346
§ 11. TEMSİL YETKİSİ (YETKİLİ TEMSİL)
346
I. Temsil Yetkisi ve Şekli
346
A. Temsil Yetkisi ve Vekâlet Sözleşmesi İle Karşılaştırılması
346
B. Temsil Yetkisinin Şekli
348
II. Temsil Yetkisinin Kapsamı
349
A. Genellikle
349
B. Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması
350
1. Zaman Bakımından
350
2. Şahıs Bakımından
350
a. Üçüncü Şahıs Adı Verilen Diğer Âkidin Temsil Yetkisinde Belirtilmesi
351
b. Münferit ve Müşterek Temsil Salahiyeti
351
3. Konu Bakımından
351
a. Aktif - Pasif Temsil Yetkisi
351
b. Özel - Genel Temsil Yetkisi
351
III. Temsilin Sona Ermesi
352
A. Temsili Sona Erdiren Sebepler
352
1. Müddet
352
2. Konunun Gerçekleşmesi
352
3. Ölüm
353
4. Gaiplik Kararı
353
5. Medenî Hakları Kullanma Ehliyetinin Sona Ermesi
353
6. İflâs
353
7. Temsil Yetkisinin Geri Alınması
354
8. Azil ve İstifa
354
B. Temsil Yetkisinin Sona Ermesinin Hükümleri
355
§ 12. YETKİSİZ TEMSİL
356
I. Kavram ve Tarif
356
II. Hüküm ve Sonuçları
356
2. AYIRIMTEK TARAFLI HUKUKİ MUAMELELERDENDOĞAN BORÇLAR
§ 1. İLÂN YOLUYLA ÖDÜL SÖZÜ VERME
360
I. İlân Yoluyla Ödül Sözü Vermenin Tarifi
360
II. İlân Yoluyla Ödül Sözü Vermenin Hukukî Mahiyeti
360
A. İcap-Akit Nazariyesi
361
1. Nazariye
361
2. Tenkidi
361
B. Tek Taraflı Hukuki Muamele Nazariyesi
362
1. Nazariye
362
2. Tenkidi
362
C. Borçlar Kanunumuzun Kabul Ettiği Nazariye
362
§ 2. İLÂN YOLUYLA ÖDÜL SÖZÜ VERMENİN ŞARTLARI
364
I. Vaade İlişkin Şartlar
364
A. Bir Sözün Verilmiş Olması Lâzımdır
364
B. Sözün Kamusallığı
364
C. Sözün Herkese Açıklığı
364
D. Sözün Ciddiyeti
365
II. Ödüle İlişkin Şartlar
365
A. Ödül Belirli Veya Tayin Edilebilir Olmalıdır
365
B. Ödülün Bir Değeri Olmalıdır
365
C. Ödül Geçerli Bir Edim Olmalıdır
366
III. Edime İlişkin Şartlar
366
A. İlân Yoluyla Ödül Sözü, Bir Edimi İçermelidir
366
B. Edim, Geçerli Bir Edim Olmasıdır
366
§ 3. İLÂN YOLUYLA ÖDÜL SÖZÜ VERMENİN HÜKÜMLERİ
367
I. Ödülün Muacceliyet Anı
367
II. Mükâfatın Verileceği Kimse
367
A. Talibin Tek Bir Şahıs Olması
367
B. Taliplerin Birden Çok Olması (Veya İçtiması)
368
§ 4. İLÂN YOLUYLA VERİLEN ÖDÜL SÖZÜNÜN SONA ERMESİ VE SÖZDEN CAYMA
369
I. Sona Ermesi
369
II. İlân Yoluyla Ödül Sözünden Cayma
370
A. Caymanın Şartları
370
1. Caymanın Zamanı
370
2. Caymanın Şekli
370
B. Caymanın Neticeleri
370
1. Caymanın Söz Veren Bakımından Meydana Getirdiği Neticeler
370
2. Caymanın Hüsnüniyetli Kimseleri Koruması Bakımından Meydana Getirdiği Neticeler
371
a. Tazminatın Şartları
371
b. Tazminatın Miktarı ve Dağıtımı
371
İKİNCİ BÖLÜMHAKSIZ FİİLDEN VE SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇLAR I. AYIRIMHAKSIZ FİİLDEN DOĞAN BORÇLAR BİRİNCİ BAŞLIKHUKUKİ (MEDENİ) SORUMLULUK
§ 1. HUKUKA AYKIRI FİİLLER VE HUKUKİ (MEDENİ) SORUMLULUK
375
I. Genellikle
375
II. Kanuni Sorumluluk-Akdi Sorumluluk ve Haksız Fiil Sorumluluğu
375
A. Bir Hukuki İlişkinin Bulunması
376
1. Kanundan Doğan Bir Hukuki İlişkinin İhlali: Kanuni Sorumluluk
376
2. Hukuki İlişkiden Doğan İlişkinin İhlâli: Akdi Sorumluluk
376
B. Bir Hukuki İlişkinin Bulunmaması: Haksız Fiil Sorumluluğu
376
§2. HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞUNUN DAYANDIĞI ESASLAR VE TÜRK HUKUKUNUN DÜZENLEME TARZI
377
I. Haksız Fiil Sorumluluğunun Dayandığı İlkeler: Kusur Sorumluluğu-Kusursuz Sorumluluk
377
A. Kusur ilkesi: Kusur Sorumluluğu
377
B. Sebebiyet İlkesi: Kusursuz Sorumluluk
377
II. Türk Hukukunun Düzenleme Tarzı
378
İKİNCİ BAŞLIKKUSURA DAYALI HUKUKÎ SORUMLULUK(Dar Anlamda Haksız Fiil)
§ 3. HAKSIZ FİİL KAVRAMI, TARİFİ VE GENEL OLARAK UNSURLARI:
381
I. Haksız Fiil Kavramı ve Tarifi
381
A. Fiil
381
B. Hukuka Aykırılık
381
C. Kusur
382
D. Zarar
382
E. Fiil İle Zarar Arasında İlliyet Bağı
382
§ 4. FİİL VE HUKUKA AYKIRILIK UNSURU
382
I. Fiil Unsuru
382
II. Hukuka Aykırılık Unsuru
383
A. Hukuka Aykırı Fiiller
383
1. Sübjektif Nazariye
383
2. Objektif Nazariye (Norm Nazariyesi)
384
B. Ahlâka Aykırı Fiiller
384
1. Zarar Kasten Verilmiş Olmalıdır
385
2. Fiil Ahlâka Aykırı Olmalıdır
385
III. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Haller
385
A. Kanunun Verdiği Yetkinin Kullanılması
385
B. Daha Üstün Nitelikte Özel Veya Kamusal Yarar
385
C. Mağdurun Zarara Razı Olması
386
D. Gerçek (Faydalı) Vekâletsiz İş Görme
386
E. Haklı Savunma
387
1. Kavram ve Tarif
387
2. Şartları
387
a. Kişi Varlığına Veya Malvarlığına Bir Saldırı Olmalıdır
387
b. Saldırı Halen Mevcut Olmalıdır
388
c. Tecavüz Hakiki Olmalıdır
388
d. Savunma, Saldırıya Denk Olmalıdır
388
e. Zarar Bizzat Saldıranın Kişi Varlığına Veya Malvarlığına Yapılmış Olmalıdır
389
3. Hükümleri
389
E. Zorunluluk Hali
389
1. Kavram ve Tarif
389
2. Şartlar
389
a. Kendisine Karşı Korunmayı Gerektiren Zarar Veya Tehlike, Şahısvarlığı Veya Malvarlığının Kaybedilmesi Veya Eksilmesi Şeklinde Olmalıdır
390
b. Zarar veya Tehlike Derhal Gerçekleşecek Şekilde Olmalıdır
390
c. Kendisinden Korunan Zarar ve Tehlike Malına Zarar Verilen Kimse Tarafından Yapılmış Olmamalıdır
390
d. Zorunluluk Halinde Bulunan, Başkasının Malına Bir Zarar Vermiş Olmalıdır
390
e. Korunmak İstenilen Zararın Veya Tehlikenin, Verilen Zarardan Büyük Olması Gerekmektedir
390
f. Üçüncü Şahsın Malına Yapılan Tecavüz Tehlikenin Ortadan Kaldırılması İçin Zorunlu ve Bunu Ortadan Kaldırıcı Olmalıdır
390
g. Üçüncü Şahsa Verilen Zarar İradi Olmalıdır
390
3. Hükümleri
390
G. Hakkını Kendi Gücüyle Korumak
391
1. Kavram
391
2. Şartları
391
a. Kuvvet Kullananın Bir Hakkı Mevcut Olmalı ve Kuvvet Kullanma Bu Hakkın Korunması İçin Olmalıdır
391
b. Resmi Makamın Hakkı Korumak İçin Zamanında Müdahalesinin Mümkün Olmaması Gerekir
392
c. Hakkın Korunmaması Halinde, Hakkın Kayba Uğraması Veya Sonradan Kullanılmasının Önemli Ölçüde Zorlaşması Gerekir
392
d. Başka Bir Vasıtaya Başvurmanın Mümkün Olmaması Gereklidir
392
3. Hükümleri
392
§ 5. KUSUR UNSURU
393
I. Kavramı, Tarifi, Hukuka Aykırılıktan Farkı
393
A. Kavram ve Tarif
393
B. Kusurla Hukuka Aykırılığın Farkı
393
II. Kusurun Türleri
394
A. Kast
394
1. Genellikle
394
2. Kastın Türleri
394
a. Doğrudan Kast (Dolus Directus)
394
b. Olası Kast (Dolus Eventualis)
394
B. İhmal
395
1. Kavram ve Tarif
395
2. İhmalin Türleri
395
a. Hukuka Aykırı Neticenin Önceden Görülebilir Olup Olmamasına (Tasavvur Edilip Edilmemesine) Göre Ayırımı. «Şuurlu (Bilinçli) İhmal» «Şuurlu Olmayan (Bilinçsiz) İhmal»
396
aa. Şuurlu (Bilinçli) İhmal
396
bb. Şuurlu Olmayan (Bilinçsiz) İhmal
396
b. Derecelerine Göre Ayırım: Ağır İhmal – Hafif İhmal
396
aa. Ağır İhmal
396
bb. Hafif İhmal
396
3. İhmalin Takdiri
397
III. Kusur (Haksız Fiil) Ehliyeti
398
IV. Kusurun İspatı
399
§ 6. ZARAR UNSURU
399
I. Zarar Kavramı ve Zararın Anlamları
399
A. Dar Anlamda Zarar
399
B. Geniş Anlamda Zarar
399
II. Zararın Türleri
400
A. Eksilmenin İlişkin Olduğu Varlıklar Bakımından: Maddi Zarar-Manevi Zarar
400
1. Maddi Zarar
400
a. Fiili Zarar (Kıymet Noksanı)
400
b. Yoksun Kalınan Kâr
400
2. Manevî Zarar
401
B. Zararı Tayini Hususundaki Kuralların Farklı Oluşu Bakımından
401
1. Şahsa İlişkin Zarar
401
2. Şeye İlişkin Zarar
401
3. Diğer Zararlar
402
C. Zararın Haksız Fiilin İlk ve En Yakın Sonucu Olarak Çıkması Bakımından
402
1. Doğrudan Doğruya Zarar
402
2. Dolaylı (Takip Eden) Zarar
402
1. Soyut (=Mücerret) Zarar
403
2. Somut (=Müşahhas) Zarar
403
E. Sözleşmeden Doğan Borçların Yerine Getirilmemesi ve Sözleşmenin Hükümsüzlüğü Bakımından
403
1. Müspet Zarar
404
2. Menfi Zarar
404
§ 7. İLLİYET BAĞI
404
I. Mantıkî İlliyet-Hukukî İlliyet
404
II. Hukuki İlliyet Kavramı Hakkında Nazariyeler
405
A. Şart Nazariyesi
405
B. Uygun İlliyet Nazariyesi
406
III. Birden Çok Sebeplerin Toplanmasında İlliyet Bağı
407
A. Birden Çok Sebeplerden, Yalnız Birinin Zararı Doğurması
407
1. İlliyet Bağının Kesilmesi
407
2. Kendisinden Önce Gelen İlliyet
407
B. Birden Çok Sebeplerin Müştereken Zararı Doğurması
408
1. Müşterek İlliyet
408
2. Müterafık İlliyet
409
3. Alternatif İlliyet
409
ÜÇÜNCÜ BAŞLIKKUSURSUZ HUKUKÎ SORUMLULUK
§ 8. KUSURSUZ MESULİYETİN DAYANDIĞI ESASLAR VE BAŞLICA KUSURSUZ HUKUKÎ SORUMLULUK HALLERİ
411
I. Kusursuz Sorumluluk
411
II. Türk Özel Hukukunda Başlıca Kusursuz Hukuki Sorumluluk Halleri
411
A. Borçlar Kanununda Düzenlenmiş Olan Kusursuz Sorumluluk Halleri
412
1. Hakkaniyet Sorumluluğu
412
2. Özen Sorumluluğu
412
3. Tehlike Sorumluluğu
412
B. Diğer Kanunlarda Düzenlenmiş Olan Kusursuz Sorumluluk Halleri
412
§ 9. AYIRT ETME GÜCÜ OLMAYANIN HAKKANİYET SORUMLULUĞU
413
I. Ayırt Etme Gücünden Devamlı Yoksun Olanların Hakkaniyet İcabı Sorumluluğu
413
A. Kavram
413
B. Şartları
414
1. Zarar Devamlı Surette Ayırt Etme Gücünden Yoksun Olan Bir Kimse Tarafından Verilmiş Olmalıdır
414
2. Gayrimümeyyizin Fiili, Haksız Fiilin Diğer Tüm Unsurlarını İçermelidir
414
3. Hakkaniyet Zararın Tazminini Gerektirmelidir
414
II. Ayırt Etme Gücünden Geçici Olarak Yoksun Olan Kimselerin Sorumluluğu
414
§ 10. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞU
415
I. Sorumluluğun Mahiyeti ve Dayandığı Esaslar
415
II. Şartları
415
A. Pozitif Şartlar
415
1. Adam Çalıştıranla Çalışan Arasında «Hizmet (İstihdam) İlişkisi» Olmalıdır
415
2. Çalışan Hizmetini İfa Ederken Hukuka Aykırı Fiiliyle Zarar Vermiş Olmalıdır
416
B. Negatif Şart: Kurtuluş Kanıtının Getirilmemesi
417
III. Adam Çalıştıranın Sorumluluğuna Bağlanan Hükümler
418
A. Adam Çalıştıranın Zararı Tazmini
418
B. İstihdam Edenin Müstahdeme Rücu Hakkı
418
C. Çalışanın Da İstihdam Eden Yanında Sorumluluğu
419
IV. Adam Çalıştıranın Organizasyon Sorumluluğu
419
A. Sorumluluğun Niteliği ve Dayandığı Esaslar
419
B. Sorumluluğun Koşulları
420
1. Bir İşletmenin ve Buna Bağlı Faaliyetlerin Varlığı Gereklidir
420
2. Zarar Meydana Gelmelidir
420
3. Zarar İle İşletme Faaliyetleri Arasında Nedensellik Bağı Bulunmalıdır
420
4. Organizasyon (Çalışma Düzeni) Zararı Önlemeye Elverişsiz Olmalıdır
420
5. İşletme Faaliyetini Yürüten (Adam Çalıştıran) Kurtuluş Kanıtı Getirememelidir
420
§ 11. HAYVAN BULUNDURANIN (İDARE EDENİN) SORUMLULUĞU
421
I. Sorumluluğun Mahiyeti ve Dayandığı Esaslar
421
II. Şartları
421
A. Pozitif Şartlar
421
1. Bir Hayvan Bulunduranın Bulunması Gerekir
421
2. Zarar Bir Hayvan Tarafından Yol Açılmış Olmalıdır
422
3. Zararla Hayvanın Hareketi Arasında Uygun İlliyet Bağının Bulunması Lâzımdır
423
B. Negatif Şart
423
III. Hayvan Bulunduranın (İdare Edenin) Sorumluluğuna Bağlanan Hükümler
423
A. Hayvan Bulunduranın Zararı Tazmini
423
B. Hayvan Bulunduranın Rücu Hakkı
424
1. Sözleşmeden Doğan Rücu Hakkı
424
2. Hayvanı Ürkütene Rücu
424
3. Hayvanı Ürküten Hayvanı Bulundurana Rücu
424
C. Zarar Gören Taşınmaz Malikinin, Hayvanı Yakalama, Alıkoyma ve Etkisiz Hale Getirme Hakkı ve Buna Bağlı Yükümlülüğü
424
1. Hakları
424
2. Yükümlülüğü
425
§ 12. YAPI MALİKİNİN SORUMLULUĞU
425
I. Sorumluluğun Mahiyeti ve Dayandığı Esaslar
425
II. Sorumluluğun Şartları
425
A. Pozitif Şartlar
425
1. Bir Yapı Maliki Bulunmalıdır
425
2. Bir Yapının Varlığı Gereklidir
426
a. Bina Kavramı
426
b. Diğer İnşa Eseri Kavramı
427
aa. Diğer İnşa Eserleri «Sabit ve Toprağa Bağlıdırlar»
427
bb. Diğer İnşa Eserleri «İnsan Eliyle» Yani «Sun’i Olarak» Yapılmış İnşa Edilmiş Veya Düzenlenmiştir
427
B. Negatif Şart: İlliyet Bağının Kesilmemiş Olması Lâzımdır
428
III. Yapı Malikinin Sorumluluğuna Bağlanan Hükümler
428
A. Bina Veya Diğer İnşa Eseri Malikinin Zararı Tazmini
428
B. Bina Veya Diğer İnşa Eseri Malikinin Rücu Hakkı
428
C. Bina Veya Diğer İnşa Eseri Malikinin Zarar Tehlikesini Ortadan Kaldırma Yükümlülüğü
429
§ 13. GENEL TEHLİKE SORUMLULUĞU
430
I. Sorumluluğun Mahiyeti ve Dayandığı Esaslar
430
II. Genel Tehlike Sorumluluğunun Koşulları
432
A. Bir İşletme Faaliyetinin Varlığı Gereklidir
432
B. İşletme Faaliyeti Önemli Ölçüde Tehlikeli Olmalıdır
433
C. Karakteristik Riziko Gerçekleşmelidir
434
D. Zarar Meydana Gelmelidir
435
E. Karakteristik Rizikonun Gerçekleşmesi İle Zarar Arasında Nedensellik Bağı Bulunmalıdır
435
F. Negatif Şart: Kusur
436
III. Genel Tehlike Sorumluluğuna Bağlanan Hükümler
436
§ 14. MOTORLU TAŞIT İŞLETENİN SORUMLULUĞU
437
I. Sorumluluğun Mahiyeti ve Dayandığı Esaslar
437
II. Motorlu Taşıt İşletenin ve Bağlı Olduğu Teşebbüs Sahibinin Sorumluluğun Şartları
438
A. Pozitif Şartlar
438
1. Karayolunda Hareket Edebilen Motorlu Bir Taşıt İşletmek
438
a. Motorlu Taşıt Kavramı
438
b. Motorlu Taşıtın İşletilme Halinde Olması
438
c. İşleten Kavramı
439
2. Motorlu Taşıtın İşletilmesinden Dolayı Bir Zarar Meydana Gelmelidir
441
3. Zararla, Aracın İşletilmesi Arasında Uygun İlliyet Bağı Bulunmalıdır
442
B. Negatif Şart: Kurtuluş Kanıtının Getirilmemesi
442
III. Motorlu Taşıt İşletenin ve Teşebbüs Sahibinin Sorumluluğuna Bağlanan Hükümler
442
A. Motorlu Taşıt İşleteninin ve Bağlı Olduğu Teşebbüs Sahibinin Zararı Tazmini
442
B. Mağdurun Hafif Kusuru Halinde Tazminatın İndirilmesi
443
C. Hukukî Sorumluluğu Kaldıran ve Daraltan Anlaşmaların Hükümsüzlüğü
443
D. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası
443
E. Aracı İşletenlerin Araç Malikine Karşı Sorumluluğu ve Aracın Uğradığı Zararlar İle Birden Çok Aracın İşletenleri Arasındaki İlişki
444
DÖRDÜNCÜ BAŞLIKBİRDEN ÇOK SORUMLULUK SEBEBİ VEBİRDEN ÇOK KİŞİNİN SORUMLULUĞU
§ 13. BİR KİŞİ İÇİN BİRDEN ÇOK SORUMLULUK SEBEBİNİN OLMASI
445
§ 14. GENELLİKLE BİRDEN ÇOK KİŞİNİN SORUMLULUĞU
447
I. Dış İlişki
447
II. İç İlişki
447
§ 15. BİRDEN ZİYADE ŞAHSIN MÜŞTEREK KUSURLARI İLE BİR ZARARA SEBEBİYET VERMELERİ
447
I. Dış İlişki
448
A. Genellikle
448
B. Şartları
448
1. İlliyet Bağı, Birden Çok Sebeplerin Zararı Doğurması Şeklinde Kendini Göstermelidir
448
2. Birden Ziyade Şahıslar, Zarara Birlikte Sebebiyet Vermiş Olmalıdırlar
448
3. Aynı Zararın Verilmiş Olması Gerekir
449
4. Birden Çok Kişinin Müteselsil Sorumluluğuna Gidebilmek İçin, Her Birinin Ortak Kusurla Aynı Zarara Ne Tarzda Katıldığının Önemi Yoktur
449
II. İç İlişki
450
§ 16. BİRDEN ÇOK KİŞİNİN ÇEŞİTLİ SEBEPLERDEN DOLAYI SORUMLULUĞU
450
I. Kavram
450
II. Dış İlişki
451
III. İç İlişki
452
BEŞİNCİ BAŞLIKSÖZLEŞME DIŞI (KUSURLU VE KUSURSUZ)SORUMLULUĞA BAĞLANAN TALEP HAKLARI
453
§ 17. ÇEŞİTLİ TALEP HAKLARI
453
I. Saldırıya Yönelik Davalar (Savunma Davaları)
453
A. Tehlikenin Kaldırılması (İzalesi) ve Saldırının Önlenmesi Davası
453
1. Tehlikenin Kaldırılması (İzalesi) Davası
453
2. Tecavüzün Önlenmesi Davası
453
B. Saldırıya Son Verilmesi (Tecavüzün Men’i) Davası
454
C. Tespit Davası
455
II. Sonuca Yönelik Davalar (Zararın Giderilmesi Davaları)
455
A. Zararın Giderilmesine Yönelik Davalar
455
1. Müsadere ve İmhaya İlişkin Davalar
455
2. Eski Hale İade Davası
456
3. Haksız Olarak Elde Edilen Kazancın İadesi Davası
456
4. Sebepsiz Zenginleşme Davası
457
5. Diğer Davalar
457
a. Kararın Üçüncü Kişilere Bildirilmesi veya Yayımlanması
457
b. Düzeltme ve Cevap Hakkı
457
B. Maddi ve Manevi Tazminat Davaları
458
§ 18. MADDİ TAZMİNAT TALEBİ
459
I. Maddi Tazminatın Tanımı, Türleri, Tazminatı Talebe Hakkı Olanlar
459
A. Tarif
459
B. Tazminatın Türleri
459
1. Aynen Tazmin
459
2. Nakden Tazmin
459
C. Maddi Tazminatı Talebe Hakkı Olanlar
460
II. Zarar Miktarının Tespitinde Genel Esaslar
461
A. Zararın Varlığının ve Miktarının İspatı
461
B. Zararın Tayininde Esas Alınacak An
461
C. Zarar Miktarından Elde Edilen Yararın Düşülmesi
462
III. Şeye İlişkin Zararın Tayini
463
A. Şeye İlişkin Zararın Tayininde Başvurulacak Usuller
463
1. Objektif (Soyut = Mücerret) Hesaplama Usulü
463
2. Sübjektif (Somut = Müşahhas) Hesaplama Usulü
463
B. Şeye İlişkin Zararın Tayininde Nazara Alınacak Hususlar
464
IV. Şahsa İlişkin Zararın Tayini
465
A. Bedensel Zararın Tayini
465
1. Genellikle
465
a. Tedavi Giderleri
465
b. Kazanç Kaybı
465
c. Çalışma Gücünün Kaybolmasından Doğan Zararlar
466
d. Ekonomik Geleceğinin Sarsılmasından Doğan Zararlar
466
2. Bedensel Zararın Tazmini Şekli
467
B. Ölüm Halinde Zararın Belirlenmesi
467
1. Genellikle
467
a. Derhal Ölüm Halinde Tazmini İstenebilecek Giderler
467
b. Ölümün Derhal Gerçekleşmemesi Halinde, Tazmini İstenebilen Zararlar
467
c. Ölenin Desteğinden Yoksun Kalanın Zararı
468
2. Ölenin Desteğinden Yoksun Kalanların Tazminat Talebi
468
a. Tazminat Talebinin Niteliği
468
b. Tazminat Talebinin Koşulları
468
aa. Bir Desteğin Varlığı Gereklidir
468
aaa. Destek Kavramı
468
bbb. Desteğin Türleri
468
bb. Tazminat Talebinde Bulunanın Halen Veya İleride Yardıma Muhtaç Olması Lazımdır
469
C. Destekten Yoksun Kalma Dolayısıyla Uğranılan Zararın Tayini
470
V. Haksız Rekabet Zararının Tazmini
471
A. Haksız Rekabet Kavramı ve Haksız Rekabeti Düzenleyen Kurallar
471
B. Borçlar Kanununun 57. Maddesinde Düzenlenen Haksız Rekabetin Şartları
471
1. Dürüstlük Kurallarına Aykırı Hareketler Bulunmalıdır
472
2. Müşteriler Azalmalıdır Veya Kaybetme Tehlikesi Bulunmalıdır
472
3. Müşterilerin Azalması Veya Kaybedilme Tehlikesi İle Haksız Rekabet Fiili (Dürüstlük Kurallarına Aykırı Hareket) Arasında Uygun İlliyet Bağı Olmalıdır
472
C. Borçlar Kanunumuzun 57. Maddesinde Düzenlenen Haksız Rekabetin Hükümleri
472
VI. Maddi Tazminatın Belirlenmesinde Rol Oynayan Unsurlar ve İndirim Sebepleri
473
A. Tazminatın, Sorumlu Kişinin Kusurunun Ağırlığına Göre Derecelendirilmesi
473
B. Tazminatın İndirilmesi
473
1. Zarar Görenin Müterafık Kusuru
473
a. Zarar Görenin Zarara Razı Olması
474
b. Zarar Görenin Zararı Doğmasında Ya Da Artmasında Etkili Olması
474
c. Zarar Görenin Tazminat Yükümlüsünün Durumunu Ağırlaştırması
474
2. Sorumlu Kişinin Zor Durumda Kalması
474
3. Somut Durumun Koşullarının Gerektirdiği İndirim Sebepleri
475
§ 19. MANEVİ TAZMİNAT TALEBİ
475
I. Genellikle
475
II. Manevi Tazminatı Düzenleyen Hükümler
476
III. Manevî Tazminatın Koşulları
476
IV. Manevi Tazminatın Hükümleri
477
A. Manevî Tazminat Davasının Tarafları
477
1. Davacılar
477
2. Davalılar
477
B. Manevi Tazminat Talebinin Devri ve Mirasçılara İntikali
478
1. Temliki
478
2. İntikali
478
C. Manevi Tazminatın Miktarının Tayini ve Şekilleri
478
1. Tazminatın Miktarının Tayini
478
2. Manevî Tazminatın Şekilleri
479
a. Para Ödeme Şeklinde Manevi Tazminat
479
b. Parasal Olmayan Manevî Tazminat Şekilleri
479
aa. Mahkeme Kararının Yayımı ve İlânı
479
bb. Manevi Zararı Meydana Getiren Fiilin Mahkemece Kınanması
479
cc. Cevap Hakkının Kullanılması
479
§ 20. MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT TALEPLERİNİN DAVA YOLU İLE TAKİBİ
480
I. Yetkili ve Görevli Mahkeme
480
A. Yetkili Mahkeme
480
B. Görevli Mahkeme
480
II. Tazminat Davalarının Ceza Davasıyla İlgisi
481
A. Bağımsızlık İlkesi
481
B. Bağımsızlık İlkesinin İstisnaları
482
III. Maddi ve Manevi Tazminat Taleplerinde Zamanaşımı
483
A. Kısa Zamanaşımı
483
B. Uzun Zamanaşımı
483
C. Rücu Alacağında Zamanaşımı
483
D. Ceza Davasının Zamanaşımı
484
IV. Mağdurun Defi Hakkı
484
V. Geçici Ödemeler
485
2. AYIRIMSEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇLAR BİRİNCİ BAŞLI SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME HAKKINDA GENEL BİLGİLER
§ 1. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME KAVRAMI
487
§ 2. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMENİN UNSURLARI
488
I. Sebepsiz Zenginleşmenin Genel Olarak Unsurları
488
A. Başkasının Malvarlığından Veya Emeğinden Zenginleşme Unsuru:
488
1. Zenginleşme
489
a. Malvarlığındaki Çoğalma
489
b. Malvarlığındaki Bir Azalmanın Önlenmesi
490
2. Başkasının Malvarlığından Veya Emeğinden Gerçekleşmesi
490
3. İlliyet Bağı
490
B. Haklı Bir Sebep Olmaması Unsuru
491
II. Borçlar Kanunumuzda Sebepsiz Zenginleşmeye Verilen Örnekler
492
A. Geçerli Olmayan Bir Sebebe Dayanan Kazanma
492
1. Tarafların Sebep Üzerinde Anlaşmamış Olmalarına Rağmen Zenginleşme
492
2. Geçersiz Bir Sebebe Dayanarak Kazanma
492
3. Hiçbir Sebep Olmaksızın Kazanma
493
B. Gerçekleşmemiş Bir Sebebe Dayanan Kazanma
493
C. Varlığı Sona Ermiş Bir Sebebe Dayanarak Kazanma
494
D. Borçlanılmamış Edimin İfası
494
1. Borcun Yerine Getirilmesi Sebebiyle (Causa Solvendi) Bir Edimde Bulunulmuş Olmalıdır
494
2. İfa Edilen Edimin Dayanağını Teşkil Eden Bir Borcun Bulunmaması Gerekir
495
3. Edimi İfa Eden Kimsenin Kendisini Borçlu Sanarak İfa Etmesi Gerekir
495
4. Borçlanılmamış Edimin İfası, Borçlunun Kendi İsteğiyle Yapılmış Olmalıdır
495
§ 3. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMENİN VE DOLAYISIYLA İADE BORCUNUN KABUL EDİLMEDİĞİ HALLER
495
I. Eksik Borçlarda
495
II. Hukuka veya Ahlâka Aykırı Bir Sonucun Gerçekleşmesi Amacıyla Verilen Şeylerde
496
İKİNCİ BAŞLIKSEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDE GERİ VERME BORCU
§ 4. GERİ VERME TARZI VE KONUSU
497
§ 5. GERİ VERME BORCUNUN KAPSAMI
498
I. İyi Niyetli Zenginleşenin Geri Verme Borcunun Kapsamı
498
A. İyi Niyetli Zenginleşenin Geri Verme Borcu, Geri Verme Anındaki Zenginleşme Miktarıyla Sınırlıdır
499
B. İyi Niyetli Zenginleşenin Geri Verme Borcu, Elde Edilen Yararları ve Bilhassa Ürünleri De Kapsamına Alır
499
C. İyi Niyetli Zenginleşenin Geri Verme Borcu, «Aynî İkame»yi de Kapsamına Alır
499
D. İyi Niyetli Kazananın İade Borcu, İlk Zenginleşmede Meydana Gelen Eksilmeleri de Kapsamına Alır
500
1. İyi Niyetli Zenginleşenin Yaptığı Giderler
500
a. Zorunlu Giderler
500
b. Yararlı Giderler
500
c. Lüks (Tezyini= Süse İlişkin) Giderler
501
2. İyi Niyetli Zenginleşenin Zararları
501
II. Kötü Niyetli Zenginleşenin İade Borcunun Kapsamı
501
§ 6. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME TALEBİ
502
I. Mahiyeti
502
A. Sebepsiz Zenginleşme Davasının Kişisel Niteliği
502
B. Sebepsiz Zenginleşme Davasının İkincil Niteliği
503
1. Sebepsiz Zenginleşme Davasının Yarışamayacağı Davalar
503
a. Sebepsiz Zenginleşme Davası, Aynî İstihkak Davası İle Yarışmaz
503
b. Sebepsiz Zenginleşme Davası, Sözleşmeden Doğan Bir Borcun İfası İçin Açılacak Sözleşmeye Dayanan Bir Dava İle Yarışmaz
504
2. Sebepsiz Zenginleşme Davasının Yarıştığı Davalar
504
a. Sebepsiz Zenginleşme Davası, Haksız Fiil Davası ile Yarışabilir
504
b. Sebepsiz Zenginleşme Davası İle Gerçek Olmayan Vekâletsiz İş Görme Davası Yarışabilir
504
II. Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan İstem Hakkının Zamanaşımı ve Hak Sahibinin Sürekli Defi Hakkı
505
A. Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan İstem Hakkının Zamanaşımı
505
1. İki Yıllık Zamanaşımı
505
2. On Yıllık Zamanaşımı
505
B. Sürekli Def'i Hakkı
505
ÜÇÜNCÜ BÖLÜMBORÇ İLİŞKİLERİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİSİ,BORÇ İLİŞKİLERİNDE TARAFDEĞİŞİKLİKLERİ VE ÖZEL DURUMLAR 1. AYIRIMÜÇLÜ BORÇ İLİŞKİLERİ
§ 1. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN FİİLİNİ ÜSTLENME
509
I. Kavram, Tarif ve Benzer Kurumlardan Farkı
509
A. Kavram ve Tarifi
509
B. Benzer Kurumlardan Farkı
511
1. Üçüncü Kişinin Fiilini Üstlenme İle Garanti Sözleşmesinin Farkı
511
a. Garanti Sözleşmesi, Özel Bir Sözleşme Tipidir
512
b. Konusu, Üçüncü Bir Kişinin Fiilini Teminden Başka Olan Garanti Sözleşmeleri de Vardır
512
c. Başkasının Fiilini Üstlenme, Garanti Sözleşmesi Olmayan Diğer Sözleşmeler İçinde Bulunabilir
512
2. Üçüncü Kişinin Fiilini Üstlenme İle Kefalet Sözleşmesinin Farkı
512
3. Üçüncü Kişinin Fiilini Üstlenme İle Başkasının Borcunu İfa Sözü Arasındaki Fark
513
4. Üçüncü Kişinin Fiilini Üstlenme İle Başkasının Belirli Bir Fiilini Temine Gayret Gösterme Sözü Arasındaki Fark
513
II. Şartları
513
A. Bir Üstlenme Mevcut Olmalıdır
513
B. Üstlenmenin Konusunu Üçüncü Kişinin Bir Edimi Oluşturmalıdır
514
III. Hükmü
514
A. Üstlenme Borcunun Mahiyeti
514
B. Muacceliyet Anı
515
C. Üstlenenin Borçtan Kurtulması
515
§ 2. ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞME
515
I. Kavram ve Benzer Kurumlardan Farkı
515
A. Kavram
515
B. Benzer Kurumlardan Farkı
516
1. Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme ve Temsil
516
2. Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme ve Alacağın Devri
516
II. Türleri
517
A. Eksik Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme
517
B. Tam Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme
517
III. Hükümleri
519
A. Üçüncü Kişi Bakımından
519
B. Taraflar Bakımından
519
§ 3. ALACAĞIN DEVRİ
520
I. Kavram
520
II. Türleri
521
A. İradi Devir
521
B. Yasal Devir
522
C. Yargısal Devir
523
III. Şartları
523
A. Bir Alacak Olmalıdır
523
1. Yasal Olarak Devri Mümkün Olmayan Alacaklar
524
2. Sözleşme Hükmü İle Devri Mümkün Olmayan Alacaklar
524
3. Hukuki İlişkinin Niteliğinin Devrine Olanak Vermediği Alacaklar
524
B. Bir Sözleşme Bulunmalıdır
525
C. Alacağın Devri Yazılı Şekilde Yapılmış Olmalıdır
525
D. Devredenin, Devredilecek Alacak Üzerinde Tasarruf Yetkisine Sahip Olması Gerekir
526
IV. Hükümleri
526
A. Alacağın Devrinin Kapsamı
527
1. Alacağın Devrinin Kapsamını Tespitte Taraflar Serbesttir
527
2. Alacağın Devrinin Kapsamına Bağlı (Fer'i) Haklar da Dahildir
527
3. Alacağın Devrinin Kapsamına Öncelik Hakları da Dahildir
527
4. Alacağa Bağlı Kurucu Haklar da Alacağın Devrinin Kapsamına Dahildir
527
B. Devrin, Devredenle Borçlu Arasındaki Hükümleri
527
1. Kural
527
2. Borçlunun İyi Niyetle Yaptığı İfa
528
3. Borçlunun Çekişmeli Alacağı Tevdi Etmesi
528
C. Devrin Devredilen İle Borçlu Arasındaki Hükümleri
529
1. Devredilenin Alacaklı Sıfatını Borçluya Kanıtlaması Gerekir
529
2. Borç Ödenince Temlik Senedinin İade Edilmesi Gerekir
529
3. Borçlu, Devredilene Karşı, Devredene Karşı Sahip Olduğu Def'ileri İleri Sürebilir
529
4. Borçlu, Devredilene Takas İleri Sürebilir
529
D. Devrin Devredenle Devredilen Arasındaki Hükümleri
529
1. Devredenin, Alacak Senedini ve Diğer Belgeleri Teslim Borcu
530
2. Devredenin Garanti Borcu
530
a. Edim Karşılığı Yapılan Devirlerde Garanti Borcu
530
aa. Devredenin Alacağın Varlığından Sorumlu Olması
530
bb. Devredenin Borçlunun Ödeme Gücünden Sorumlu Olması
530
b. Edim Karşılığı Olmadan Yapılan ve Yasal Devirlerde Garanti Borcu
531
V. Alacağın Devrinde Saklı Tutulan Hükümler
531
§ 4. BORCUN ÜSTLENİLMESİ
531
I. Genellikle
531
II. İç Üstlenme
532
A. Üstlenenin Borcu İfa Ederek, Borçluyu Borçtan Kurtarması
533
B. Dış Üstlenme Sözleşmesi Yaparak Borçluyu Borçtan Kurtarması
533
III. Dış Üstlenme
534
A. Genellikle
534
B. Şartları
534
1. Tarafların Ehliyeti Şartı
534
2. Borcu Yüklenecek Olan Kimsenin Alacaklıya Bir Öneride Bulunması Gerekir
534
3. Borcun Üstlenilmesi Sözleşmesinin Geçerliliği İçin Yapılan Önerinin Alacaklı Tarafından Kabul Edilmesi Gerekir
535
4. Üstlenmeye Elverişli Bir Borcun Varlığı Gereklidir
535
C. Hükümleri
535
1. Genellikle
535
2. Alacaklı İle Borçlu Arasındaki Hükümler
536
3. Borç Üstlenenle Alacaklı Arasındaki Hükümler
536
a. İlk Borçlunun Yerini Borcu Üstlenen Alır
536
b. Borcu Üstlenenin İleri Sürebileceği Savunmalar
537
aa. Alacaklı İle Borç Yüklenen Arasındaki İlişkiden Doğan Savunmalar
537
bb. Alacaklı İle İlk Borçlu Arasındaki İlişkiden Doğan Savunmalar
537
cc. İlk Borçlunun Şahsına Ait Def'iler
537
dd. İlk Borçlu İle Borç Yüklenen Arasındaki Hukuki İlişkiden Doğan Savunmalar
537
4. İlk Borçlu İle Borcu Üstlenen Arasındaki Hükümler
537
5. Borcun Dış Üstlenilmesinin Geçersizliği ve Ona Bağlanan Hükümler
537
III. Borca Katılma
538
IV. Bir Malvarlığının veya İşletmenin Devredilmesi
539
A. Genellikle
539
B. Şartları
539
1. Bir Malvarlığı Veya İşletme Aktif ve Pasifi İle Devredilmelidir
539
2. Devralanla Eski Borçlu (Devreden) Arasında Bir Sözleşme Yapılmalıdır
539
3. Devrin Alacaklılara Bildirilmesi Gerekir
539
C. Hükümleri
539
V. Bir İşletmenin Diğeri İle Birleşmesi veya Şekil Değiştirmesi
539
VI. Mirasın Paylaşımı ve Rehinli Taşınmazın Devri
540
VII. Sözleşmenin Devri ve Sözleşmeye Katılma
540
A. Sözleşmenin Devri
541
B. Sözleşmeye Katılma
542
2. AYIRIMBORÇ İLİŞKİLERİNDE ÖZEL DURUMLAR
§ 1. MÜTESELSİL BORÇ İLİŞKİLERİ
543
I. Borç İlişkisinde Borçlu ve Alacaklıların Birden Fazla Olması
543
A. Kısmî Alacak-Kısmî Borç İlişkisi
543
B. İştirak Halinde Alacak-İştirak Halinde Borç İlişkisi
544
C. Bölünmez Alacaklılık-Bölünmez Borçluluk İlişkisi
544
D. Müteselsil Alacaklılık-Müteselsil Borçluluk İlişkisi
544
II. Müteselsil Borç
544
A. Kavram
544
B. Kaynakları
545
1. Hukuki İşlemden Doğan Müteselsil Borçluluk
545
2. Kanundan Doğan Müteselsil Borçluluk
546
C. Hükümleri
546
1. Alacaklı Bakımından Hükümleri
546
2. Borçlular Bakımından Hükümleri
547
a. Dış İlişki Bakımından
547
aa. Borçlulardan Her Biri Alacaklıya Karşı Borcun Tamamından Sorumludur
547
bb. Borçlulardan Her Biri Alacaklıya Karşı Birtakım Savunmaları (Def'ileri) Kullanabilir
547
cc. Aksine Sözleşme Olmadıkça, Borçlulardan Biri Kendi Fiili İle Diğer Borçluların Durumunu Ağırlaştıramaz
548
dd. Müteselsil Borçlulardan Birinin İfası Farklı Sonuçlar Doğurur
548
b. İç İlişki Bakımından
549
aa. Kural
549
bb. İstisnalar
550
cc. Borçlunun Alacaklıya Halef (Ardıl) Olması
550
III. Müteselsil Alacak
551
A. Kavram
551
B. Kaynaklar
551
C. Hükümleri
551
§ 2. ŞARTA BAĞLI BORÇ MÜNASEBETLERİ
552
I. Kavram ve Uygulama Alanı
552
II. Türleri
553
A. Olayın Mahiyeti Bakımından Şartların Türleri
553
1. Olumlu (= müspet) ve Olumsuz (= menfi) Şart Ayırımı
553
a. Olumsuz (= müspet) Şart
553
b. Olumsuz ( = menfi) Şart
553
2. Tesadüfi-İradi-Karma Koşul Ayırımı
553
a. Tesadüfi Koşul
553
b. İradi Koşul
553
c. Karma Koşul
553
B. Hukukî İşlemin Hükümlerine Etkisi Bakımından Koşulun Türleri
554
1. Geciktirici Koşul
554
2. Bozucu Koşul
554
C. Hukuka Uygun Olup Olmamaları Bakımından Koşul Ayırımı
554
1. Gerçek Olmayan Koşullar
554
a. Olanaksız Koşul
554
b. Kesin Koşul
555
2. Yasal Koşullar
555
3. Hukuka Uygun Olmayan Şartlar
555
a. Koşul Kabul Etmeyen Hukuki İşlemler
555
b. Yasak Koşullar
555
c. Yararsız ve Rahatsız Edici Koşullar
555
II. Koşullu İşlemin Geçerlik Unsurları
556
A. Bir Hukuki İşlemin Sonucu Taraf İradesiyle Bir Olaya Bağlanmış Olmalıdır
556
1. Koşul Kabul Eden Bir Hukuki İşlem Olmalıdır
556
2. Koşul Tarafların Serbest İradesi İle Belirlenmelidir
556
3. Koşul, Hukuki İşlemin Kaderini Belirlemelidir
556
B. Koşul, Meydana Gelmesi Kuşkulu Bir Olay Olmalıdır
557
C. Koşul, Geleceğe Ait Bir Olay Olmalıdır
557
IV. Hükümleri
557
A. Askıda Bulunduğu Aşamadaki Hükümler
557
1. Geciktirici Koşula Bağlı Hukuki İşlemin Hükümleri
557
a. Geciktirici Koşullu Borçlandırıcı İşlemlerin Hükümleri
557
aa. Alacaklı Bakımından
558
bb. Borçlu Bakımından
558
b. Geciktirici Koşula Bağlı Tasarruf İşlemlerinin Hükümleri
558
2. Bozucu Koşula Bağlı Hukuki İşlemlerin Hükümleri
559
a. Bozucu Koşullu Borçlandırıcı İşlemlerin Hükümleri
559
b. Bozucu Koşullu Tasarruf İşlemlerinin Hükümleri
559
B. Şartın Gerçekleşmesi Aşamasındaki Hükümleri
559
1. Şartın Gerçekleşmesi
559
a. Gerçek Gerçekleşme
559
b. Varsayımsal Gerçekleşme
560
2. Koşulun Gerçekleşmesinden Sonraki Aşamanın Hükümleri
560
a. Geciktirici Şartta
560
b. Bozucu Şartta
560
3. Şartın Gerçekleşmemesi
560
§ 3. TEMİNAT GAYELİ BORÇ İLİŞKİLERİ
560
I. Genellikle Teminat
560
A. Ayni Güvence
560
B. Kişisel Güvence
561
C. Kaydi Güvence
561
II. Bağlanma Parası
561
A. Kavramı ve Tanımı
561
B. Hükümleri
561
1. Verilenin Bağlanma Parası Olarak Tespiti
561
2. Sözleşmenin Kurulduğunu İspat Hükmü
562
3. Bağlanma Parasının Esas Alacaktan Düşülmesi
562
4. Asıl Borç İlişkisinden Doğan Borçların İfa Edilmemesi
562
a. Bağlanma Parası Alan Bakımından
562
b. Bağlanma Parası Veren Bakımından
563
III. Cayma Parası
563
A. Kavramı ve Tanımı
563
B. Hükümleri
563
IV. Ceza Koşulu
564
A. Kavramı, Tanımı ve Unsurları
564
1. Kavramı ve Tanımı
564
2. Unsurları
564
a. Asıl borç Mevcut Olmalıdır
564
b. Ceza Koşulu, Sağlararası Hüküm Doğuran Bağımsız Bir Sözleşmedir
564
c. Asıl Borç İle Ceza Koşulu Arasında Asıl Borç - Yan Borç İlişkisi Bulunmalıdır
565
B. Ceza Koşulunun Gayesi (Fonksiyonu)
565
1. Güvence Veya Ceza Gayesi
565
2. Tazminat Gayesi
566
3. Dönme Veya Fesih Gayesi
566
C. Ceza Koşulunun Yararları ve Uygulama Alanı
566
1. Yararları
566
2. Uygulama Alanı
567
D. Ceza Koşulunun Bağlanma Parasından ve Cayma Parasından Farkı
567
E. Ceza Koşulunun Türleri ve Muacceliyet Anı
567
1. Türleri
567
a. Seçimlik Ceza Koşulu (BK. mad. 179 fık. I)
568
b. İfa ile Birlikte İstenebilen Ceza Koşulu (BK.mad.179 fık.II)
568
c. Dönme Veya Fesih Ceza Koşulu (BK.mad.179 fık. III)
568
2. Muacceliyet Anı
568
F. Hükümleri
569
1. Ceza Koşulunun Talep Edilememesi
569
2. Ceza Koşulunun Talep Edilmesi
569
a. Borcun Hiç İfa Edilmemesinde Veya Eksik İfa Edilmesinde Cezai Şartın Talebi
569
b. Borcun Belirli Zaman ve Kararlaştırılan Yerde İfa Edilmemesi
569
c. Dönme Yetkisini Kazanmak İçin Ceza Koşulu
569
3. Ceza Koşulunun Kapsamını Belirleme Özgürlüğü ve İstisnaları
569
a. Alacaklı Lehine Tanınan Ek Tazminat
570
b. Ceza Koşulunun İndirilmesi (Tenkisi)
570
DÖRDÜNCÜ BÖLÜMBORÇLARIN HÜKÜMLERİ VE SONA ERMELERİ 1. AYIRIMBORÇLARIN HÜKÜMLERİ BİRİNCİ BAŞLIKBORÇLARIN İFASI
§1. İFA
573
I. Genellikle
573
A. İfanın Sözleşmeye Uygun Olarak Yapılmış Olması Gerekir
573
1. Genel Olarak
573
2. İfa İkameleri
574
a. Seçimlik Yetki
574
b. İfa Yerine Geçen Edim
574
c. İfa Amacıyla Yapılan Edim
575
B. İfa Kastının Bulunması
575
C. Alacaklının Katılımı
576
D. Borcun İfası Bir Tasarruf İşlemine İlişkinse Tarafların Fiil Ehliyetine ve Ayrıca Tasarruf Yetkisine Sahip Olmaları Gerekir
576
E. Borcun Bizzat Borçlu Tarafından İfası
576
II. İfanın Konusu
577
A. Kısmi İfa
577
B. Bölünmez Borcun İfası
578
1. Alacaklı ve Borçlunun Birer Kişi Olması
578
2. Alacaklının Birden Fazla Olması
578
3. Borçluların Birden Fazla Olması
578
C. Cins Borcunun İfası
578
D. Seçimlik Borcun İfası
579
E. Para Borcunun İfası
579
1. Genellikle
579
2. Para Borçlarında Değer Koruma Kayıtları
580
3. Para Borçlarının İfasında Faiz
581
a. Kavram ve Türleri
581
aa. Kaynakları Bakımından
581
bb. Miktar Bakımından
581
b. Hukuk Sistemimizde Faizin ve Faiz Oranının Tespiti
581
aa. Adi İşlemlerde
581
bb. Ticari İşlemlerde
582
cc. Bankalar K., Tasarruf Sandıkları K., Tarım Kooperatifleri K. Gibi Diğer Kanunlar
582
c. Faiz Oranının Sınırlandırılması
582
d. Bileşik Faiz (Faize Faiz Yürütmek)
583
aa. Adi İşlemlerde Bileşik Faiz
583
bb. Ticari İşlemlerde Bileşik Faiz
584
4. Para Borcunun Düşülmesi
584
a. Tek Bir Borç İlişkisinin Varlığı Halinde
584
aa. Kısmi Ödeme Masraf ve Faizlerden Düşülür
584
bb. Mahsup Güvencesiz Borçlardan Başlar
584
b. Birden Çok Borç İlişkisinin Varlığı Halinde
584
aa. Borçlunun Beyanı
584
bb. Alacaklının Beyanı
585
cc. Kanunun Hükmüne Göre
585
III. İfanın İspatı
585
A. Makbuzla İspat
585
1. Kavram ve Makbuz İsteme Hakkı
585
2. Hükmü
586
a. Belirli Dönemlerde Ödenen Borçlarla İlgili Karine
586
b. Anapara Hakkında Makbuz Verilmiş Olmasından Doğan Karine
586
B. Senedin İadesi İle İptali
586
1. Kavram
586
2. Senedin İadesinden Doğan Karine
586
3. Senedin İadesinin Mümkün Olmaması
586
IV. İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmelerden Doğan Borcun İfası
587
A. Ödemezlik Def'i İleri Sürülmesi
587
B. Taraflardan Birinin İfa Güçsüzlüğü Halinde İfadan Kaçınma ve Dönme Hakkı
587
§ 2. BORCUN ÜÇÜNCÜ ŞAHIS TARAFINDAN İFASI (HALEFİYET)
588
I. Genellikle
588
II. Halefiyet Halleri
588
A. Bölünmeyen Borcun İfası Dolayısıyla Halefiyet
588
B. Müteselsil Borçluluktan Dolayı Halefiyet
588
C. Kefaletten Dolayı Halefiyet
589
D. Rehinle Temin Edilmiş Borcun Üçüncü Kişi Tarafından İfası Dolayısıyla Halefiyet
589
D. Borçlunun Beyanı Dolayısıyla Halefiyet
589
III. Hükümleri
589
A. Alacak Hakkının Geçişi
589
B. Def'ilerin ve Yan Hakların Geçişi
589
§ 3. İFA YERİ
590
I. Genellikle
590
II. İfa Yerinin Tespitinde Takip Edilecek Sıra
590
A. Borcun Niteliğine Göre İfa Yerinin Tayini
590
B. Tarafların Anlaşması İle İfa Yerinin Tayini
590
C. Kanunun Özel Bir Hükmü İle İfa Yerinin Tayini
590
D. BK. 89.Mad. Göre İfa Yerinin Tayini
591
1. Para Borçlarının İfa Yeri
591
2. Parça Borcunun İfa Yeri
591
3. Diğer Borçların İfa Yeri
591
§ 4. İFA ZAMANI
591
I. Genellikle
591
II. Muaccel (ecelsiz=vadesiz veya müddetsiz) Borcun İfası
592
III. Müeccel (ecelli=vadeli veya müddetli) Borcun İfası
592
A. Genellikle
592
B. Ecelin Tanımı ve Türleri
592
IV. İfa Zamanının Tayini ve Hükümleri
593
A. Tarafların Borcun İfa Zamanını Tayini
593
B. Bildirim İle Borcun İfa Zamanını Tayin
594
C. Kanun Hükmü İle İfa Zamanının Tayini
594
D. Hukuki İlişkinin Mahiyetinin İfa Zamanının Tayini
594
E. BK. 91-93. Mad. Göre Sürelerin Hesaplanması
594
V. Erken İfa
595
İKİNCİ BAŞLIKİFA ENGELLERİ
§ 5. ALACAKLININ TEMERRÜDÜ
597
I. Kavram
597
II. Şartları
597
A. Borçlanılmış Edimin Gereği Gibi Önerilmesi
597
B. Alacaklının Edimi (İfayı) Kabulden Haklı Bir Sebep Olmaksızın Kaçınması
598
III. Hükümleri
598
A. Alacaklı Mütemerrit Olunca, Artık Borçlunun Temerrüdü Sona Erer
598
B. Alacaklının Temerrüdü İle Ceza Koşulu da Son Bulur
598
C. İş Borçlu İçin Yarar Sağlamıyorsa Sorumluluk Daha Hafif Takdir Edilir
598
D. Hasar Mütemerrit Alacaklıya Aittir
599
E. Saklama ve Diğer Giderler Alacaklıya Aittir
599
F. Borçlu Tevdi İle Borcundan Kurtulur
599
G. Bazı Hallerde Borçlu Borcun Konusu Yerine Satış Bedelini Tevdi Eder
599
1. Zorunlu Satışa Tabi Edimler
599
2. Zorunlu Satışın Şartları
600
a. İhtar
600
b. Hâkimin İzni
600
c. Açık Artırma
600
d. Bedelin Tevdi Edilmesi
600
H. Sözleşmeden Dönme ve Menfi Zararı Talep
600
§ 6. DİĞER İFA ENGELLERİ
600
I. İfaya Engel Diğer Sebepler
600
A. Alacaklının Şahsı İle İlgili Engeller
600
B. Alacaklının Şahsında Duraksanması İle İlgili Engel
601
II. Hükümleri
601
ÜÇÜNCÜ BAŞLIKBORÇLARIN İFA EDİLMEMESİNİN SONUÇLARI
§ 7. BORÇLARIN İFA EDİLMEMESİ VE BUNUN SONUÇLARI
603
I. Borçların İfa Edilmemesi Kavramı ve Türleri
603
A. Borcun Hiç İfa Edilmemesi
603
B. Borcun Geçici Olarak İfa Edilmemesi (Gecikme İle İfa)
603
C. Borcun Gereği Gibi İfa Edilmemesi
604
D. Sözleşmenin Müspet İhlali
604
II. Borcun İfa Edilmemesinin Sonuçları
605
A. Aynen İfa Davası
605
B. Tazminat Davası
605
C. Sözleşmeden Dönme ve Sözleşmeyi Fesih Yetkisi
605
§ 8. AYNEN İFA DAVASI
606
I. Aynen İfa Talebi ve Aynen İfaya Engel Haller
606
A. Sözleşme Veya Kanun Hükmü Nedeniyle
606
B. Borcun Niteliği Gereği
607
C. Dürüstlük Kuralları Nedeniyle
607
D. Bazı İkincil (Tali) Yükümlülükler Nedeniyle
607
II. Aynen İfa İçin İcraya Başvuru
607
A. Bir Malın Teslimi Borcu
607
B. Bir Şeyin Yapılması Borcu
607
C. Bir Şeyin Yapılmaması Borcu
608
§ 9. TAZMİNAT TALEBİ (SÖZLEŞME SORUMLULUĞU)
608
I. Sözleşmesel Tazminat Talebi-Sözleşme Sorumluluğu
608
II. Sözleşme Sorumluluğunun Şartları ve Tazminatın Kapsamı
609
A. Koşulları
609
1. Önceden Mevcut Bir Borç Olmalıdır
609
2. Borç Hiç Veya Gereği Gibi İfa Edilmemiş Olmalıdır
609
3. Borcun Hiç Veya Gereği Gibi İfa Edilmemiş Olması Borçlunun Kusurundan İleri Gelmelidir
609
4. Borçlunun Borcunu Hiç Veya Gereği Gibi İfa Etmemesinden Dolayı Alacaklı Bir Zarara Uğramalıdır
610
a. Müspet Zarar
610
b. Menfi Zarar
610
5. İlliyet Bağı
610
B. Tazminatın Kapsamı
610
III. Sözleşme Sorumluluğundan Kurtulma
611
A. Borcun Beklenmeyen Haller Dolayısıyla İfa Edilememesi
611
1. Kavram ve Tarifi
611
2. Şartları
611
a. Beklenmeyen Hali Doğuran Bir Olayın Mevcut Olması Gerekir
611
b. Borç Hiç Veya Gereği Gibi İfa Edilmemiş Olmalıdır
612
c. İlliyet Bağı
612
d. Borcun Yerine Getirilmemesi Borçlu İçin Kaçınılmaz Olmalıdır
612
3. Hükümleri
612
B. Borcun Mücbir Sebep Dolayısıyla İfa Edilememesi
612
1. Kavram ve Tanım
612
2. Şartları
612
a. Bir Olayın Varlığı
612
b. Dış Bir Olay Olmalıdır
612
c. Borç Hiç Veya Gereği Gibi İfa Edilmemelidir
612
d. İlliyet Bağı
613
e. Olay Sonucunda Borcun İfa Edilmemesinden Mutlak Olarak Kaçınılamamalıdır
613
3. Hükümleri
613
C. Sorumluluktan Kurtulma Şartları
613
1. Kavram
613
2. Sorumluluktan Kurtulma (Beraat) Şartının Geçerliğinin Hudutları
614
a. Borçluyu Kastından Veya Ağır Kusurundan Kaynaklanan Sorumluluktan Kurtaran Anlaşmalar Kesin Hükümsüzdür (BK. mad. 115 fık. I)
614
b. Borçluyu Hafif Kusurundan Kaynaklanan Sorumluluktan Kurtaran Anlaşmalar Belirli Durumlarda Kesin Hükümsüzdür
614
aa. Alacaklı, Borçlunun Hizmetinde İse
614
bb. Kanun Veya Yetkili Makamlarca Verilen İzinlerde
614
c. BK. 116.mad. II. Fıkrasına Göre, Yardımcıdan Dolayı Sorumluluktan Kurtulma Anlaşması Esas İtibariyle Geçerlidir
614
IV. Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Dolayı Sorumluluk
614
A. Şartları
615
1. Borçlu İle Zarara Uğrayan Arasında Bir Borç İlişkisi Mevcut Olmalıdır
615
2. Borç İlişkisinden Doğan Bir Borcun İfası Veya Bir Hakkın Kullanılması Yardımcı Kişiye Bırakılmış Olmalıdır
615
3. Borcun İfasının Veya Hakkın Kullanılmasının Yardımcı Kişiye Bırakılması Caiz Olmalıdır
615
4. Yardımcı Kişi, Borcu İfa Ederken Veya Hakkı Kullanırken Alacaklıya Bir Zarar Vermiş Olmalıdır
616
5. Yardımcı Kişi Kusurlu Olmalıdır
616
6. Yardımcı Şahsın Fiili İle Zarar Arasında Bir İlliyet Rabıtası Bulunmalıdır
616
B. Hükümleri
616
1. Borçlunun Sorumluluğu
616
2. Borçlunun, Yardımcı Kişiye Rücu Etmesi
616
C. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu (Bk. Mad. 66) İle Yardımcının Fiilinden Sorumluluk (Bk. Mad. 116) Arasındaki Farklar
617
§ 10. BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ
617
I. Kavram ve Tanımı
617
II. Borçlunun Temerrüdünün Koşulları
618
A. Borcun Muaccel Olması
618
B. İhtar
618
1. İhtar
618
2. İhtarın Yapılması Gerekmeyen Haller
619
a. Taraflar İfa Gününü Sözleşme İle Kararlaştırmışlarsa
619
b. İfa Gününün Belirlenmesi Sözleşme İle Taraflardan Birine Bırakılmışsa
619
c. Borçlu Kasten İhtarın Kendisine Ulaşmasına Engel Olmuşsa
619
d. İfanın Ne Zaman Yapılacağını Borçlu Bilecek Durumda İse
619
e. Borçlu Borcu İfa Etmeyeceğini Bildirirse Veya İhtarın Yarar Sağlamayacağı Anlaşılırsa
620
f. Borçlu Haksız Fiilden Dolayı Tazminat Veya Sebepsiz Zenginleşmeden Dolayı Geri Verme Borçlusu İse
620
C. Borçlunun Mütemerrit Olması İçin Kusurlu Bulunması Şart Değildir
620
III. Borçlunun Temerrüdünün Sona Ermesi
620
A. Edimin Veya Edimin İfası Fiilinin Teklifi İle
620
B. Borcu Sona Erdiren Diğer Sebepler İle
620
C. Borcun Ertelenmesi İle:
620
IV. Borçlunun Temerrüdünün Hükümleri
620
A. Borçlunun Temerrüdünün Genel Hükümleri
621
1. Borcun Genişlemesi: Gecikme Tazminatı
621
2. Sorumluluğun Ağırlaşması: Beklenmeyen Hallerden Dolayı Sorumluluk
621
B. Borçlunun Temerrüdünün Para Borçlarındaki Hükümleri
621
1. Gecikme (Temerrüt) Faizi
622
a. Genellikle
622
b. Faiz Oranı
622
aa. Adi İşlemlerde
622
bb. Ticari İşlemlerde
622
c. Faizin Başlangıcı
622
aa. Kural
622
bb. İstisnalar
622
d. Gecikme (Temerrüt) Faizinde Temerrüt
623
2. Aşkın (Munzam) Zarar
623
C. Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmelerde Borçlunun Temerrüdünün Hükümleri
624
1. Genellikle
624
2. Uygun Süre Tayini
624
a. Genellikle
624
b. Süre Tayinine Gerek Bulunmayan Haller
625
3. Süre Tayininin Sonucu
625
a. Tayin Edilen Süre İçinde Borçlu Borcunu İfa Etmişse
625
b. Tayin Edilen Süre İçinde Borçlu Borcu İfa Etmemişse
625
aa. İfa ve Gecikme Tazminatı Talebi
625
bb. Müspet Zararın Tazmini Talebi
625
cc. Sözleşmeden Dönme Veya Sözleşmenin Feshi ve Menfi Zararın Tazmini Talebi
625
§ 11. SÖZLEŞME ÖNCESİ SORUMLULUK (CULPA IN CONTRAHENDO)
626
I. Kavram ve Tanım
626
II. Sözleşme Öncesi Sorumluluğun (C.İ.C) Hukuki Niteliği
627
2. AYIRIMBORÇLARIN VE BORÇ İLİŞKİLERİNİN SONA ERMESİ
§ 1. ASLİ BORCUN VE BUNA BAĞLI BORÇLARIN SONA ERMESİ
629
I. Genellikle
629
II. Asli Borcun Sona Ermesi- Fer'i Borcun Sona Ermesi
629
A. Asli Borcun Sona Ermesi
629
B. Fer'i Borcun Sona Ermesi
630
§ 2. İBRA
631
I. Kavram
631
II. Şartları
631
A. İbra Sözleşmesinin Meydana Gelmesi İçin Öneri ve Kabulün Bulunması Gerekir
631
B. İbra, Herhangi Bir Şekle Bağlı Olmadan Yapılabilir
632
C. Alacaklının Alacağı Üzerinde Tasarruf Yetkisine Sahip Olması Gerekir
632
III. Hükümleri
632
§ 3. YENİLEME
632
I. Kavram ve Tanım
632
II. Şartları
633
A. Hukuken Geçerli Eski Bir Borç Mevcut Olmalıdır
633
B. Yeni Farklı Bir Borç Doğmuş Olmalıdır
633
1. Borç İlişkisinin Konusu Farklı Olabilir
633
2. Borç İlişkisinin Tarafları Farklı Olabilir
634
C. Yenileme İçin Taraflar Açıkça Anlaşmış Olmalıdırlar
634
III. Yenileme Sayılmayacak Hususlar
634
IV. Hükümleri
635
A. Asıl Borç
635
B. Fer'i Borçlar
635
§ 4. TAKAS
635
I. Kavram ve Tanımı
635
II. Şartları
636
A. Karşılıklı İki Borcun (Alacağın) Mevcudiyeti (Mütekabiliyet)
636
B. Borçların Mahiyetlerinin Aynı Olması
637
C. Borçların Aynı Zamanda Muaccel Olmaları
637
D. Borçlunun Takas Açıklaması
638
1. Genellikle
638
2. Bir Taraflı Beyanla Takası Mümkün Olmayan Alacaklar
638
3. Takası Mümkün Olmayan Alacaklar
639
III. Hükümleri
639
A. Borcun, En Az Borç Miktarında Sona Ermesi
639
B. Takasın Geçmişe Etkisi
639
§ 5. İFANIN KUSURSUZ İMKÂNSIZLIĞI
639
I. Kavram
639
II. Şartları
640
A. İmkânsızlık Sözleşmenin Kurulmasından Sonra Meydana Çıkmış Olmalıdır
640
B. İmkânsızlık Objektif Bir İmkânsızlık Olmalıdır
640
C. İmkânsızlık Borçluya Yüklenemeyen Bir Senetten İleri Gelmiş Olmalıdır
640
III. Hükümleri
640
A. Genel Hükümler
640
B. Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmelerdeki Hükümleri
641
1. Kural
641
2. İstisna
641
§ 6. AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ
641
I. Kavram
641
II. Koşulları
643
A. Öngörülemeyen Olağanüstü Bir Durum Ortaya Çıkmalıdır
643
B. Bu Durum Borçludan Kaynaklanmamalıdır
643
C. Bu Durum Sözleşme Yapıldığı Sırada Mevcut Olguları Değiştirmelidir
644
D. Değişiklik Borçlu Aleyhine Olmalıdır
644
E. Borçludan İfanın İstenmesi Dürüstlük Kurallarına Aykırı Düşmelidir
644
F. Borçlu Borcunu Henüz İfa Etmemiş Ya Da Hakkını Saklı Tutarak İfa Etmiş Olmalıdır
644
III. Sonuçları
645
A. Sözleşmenin Uyarlanmasını İsteme Hakkı
645
B. Dönme Veya Fesih Hakkı
645
§ 7. ZAMANAŞIMI
646
I. Kavram, Tanım ve Türleri
646
II. Zamanaşımının Tabi Olduğu İlkeler
646
A. Kamu Düzeni Düşüncesine Dayanan İlkeler
647
1. Zamanaşımından Önceden (Peşinen) Feragat Edilemez. (BK.160.Mad. I.Fık)
647
2. Zamanaşımı Süreleri Kesin Olup Sözleşme İle Değiştirilemez (BK. Mad. 148)
647
3. Zamanaşımının Şartları ve Hükümleri, Alacaklı Lehine ve Borçlu Aleyhine Olarak Değiştirilemez
647
B. Kamu Düzeni Düşüncesinin Sınırlandırılmasına Dayanan İlkeler
647
1. Zamanaşımı Borcu Sona Erdirmez
647
2. Zamanaşımı Def'i Olarak İleri Sürülebilir
647
3. Zamanaşımından Süresi Dolduktan Sonra Feragat Edilebilir
647
III. Şartları
648
A. Zamanaşımına Elverişli Bir Borcun Varlığı
648
B. Borç Muaccel Olmalıdır
648
C. Kanunda Belirli Olan Sürenin Geçmesi
648
1. Sürenin Başlangıcı
648
2. Süreler
649
a. On Yıllık Zamanaşımı Süresi
649
b. Beş Yıllık Zamanaşımı Süresi
649
c. Diğer Zamanaşımı Süreleri
650
3. Zamanaşımı Durmamış Olmamalıdır
650
a. Durma Sebepleri
650
b. Durmanın Hükümleri
650
D. Zamanaşımının Kesilmemiş Olması
651
1. Sebepleri
651
2. Zamanaşımının Kesilmesinin Hükümleri
651
a. Süre Bakımından
651
b. Kişiler Bakımından
652
c. Ek zamanaşımı
652
IV. Zamanaşımının Hükümleri
652
A. Dava Hakkının Sona Ermesi
652
B. Fer'i Haklar
653
§ 8. ALACAKLI VE BORÇLU SIFATININ BİRLEŞMESİ
653
I. Kavram
653
II. Şartları
653
A. Alacak ve Borcun Aynı Şahısta Birleşmesi Gerekir
653
B. Alacağın Tamamı, Borçluya İntikal Etmiş Olmalıdır
653
C. Birleşme Kesin Olmalıdır
654
III. Hükümleri
654
§ 9. BORÇ İLİŞKİLERİNİN SONA ERME SEBEPLERİ
654
I. Bozma (İkale) Sözleşmesi
654
II. Fesih
655
III. Dönme
655
IV. İptal
655
Bibliyografya
657
Kavram Dizini
673
Baskısı tükenmiştir.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Şematik Borçlar Hukuku Genel Hükümler
Betül Tiryaki Özlük
Borçlar Hukuku Genel Hükümler Konu Anlatımı
Tan Tahsin Zapata
Borçlar Hukuku Genel Hükümler
Abdulkerim Yıldırım
Borçlar Hukuku Genel Hükümler
Fatih Bilgili, Ertan Demirkapı
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
2023 Kaynakça Dokümanı|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İletişim